بر اساس خبرهای فاش شده، دولت چین برای نظارت بر اقلیتها از هوش مصنوعی استفاده میکند و در هر ماه 500 هزار اسکن از چهرهی افراد میگیرد. استارتاپهای چینی الگوریتمهایی برای دولت این کشور ایجاد کردهاند تا با استفاده از آنها اقلیت پرجمعیت مسلمان این کشور را تحت نظارت قرار دهد.
اسناد و مصاحبهها نشان میدهند دولت این کشور در حال استفاده از یک سیستم وسیع و محرمانهی تشخیص چهرهی پیشرفته است تا بر فعالیتهای اویغورها، اقلیت مسلمان پرجمعیت چین، نظارت و کنترل داشته باشد. متخصصان میگویند این اولین مورد از استفادهی یک دولت از هوش مصنوعی برای نظارت بر یک نژاد خاص است.
این فناوری تشخیص چهره که با شبکهی در حال گسترش دوربینهای نظارتی چین کار میکند اویغورها را بر اساس ظاهرشان تشخیص میدهد و رفت و آمدهای آنها را برای بررسی و جستجو ذخیره کرده و تحت نظارت قرار میدهد. این فناوری چین را به اولین کشوری تبدیل کرده است که از فناوریهای نسل بعدی برای نظارت نژادپرستانه بر شهروندانش استفاده میکند.
این فناوری و عملکرد آن برای نظارت بر 11 میلیون نفر از جمعیت اویغور چین توسط پنج نفر از افرادی گزارش شده است که به طور مستقیم با این سیستم کار کردهاند، این افراد از ترس مجازات درخواست کردهاند که ناشناس باقی بمانند. وسعت این سیستم که پیش از این گزارش نشده بود میتواند چنین نظارتی را به هر گوشهی کشور گسترش دهد.
دو نفر از این افراد میگویند نیروهای پلیس در حال استفاده از این سیستم هستند تا اویغورهای مناطق ثروتمند شهرهای شرقی این کشور، همچون هانگژو و ونژو و مناطق ساحلی فوجیان را هدف قرار دهند. مقامهای قانونی شهر مرکزی سانمنشیا و رود زرد سیستمی را راهاندازی کردند که در طول یک ماه 500 هزار اسکن برای تشخیص اویغورهای این مناطق انجام داده است.
اسناد پلیس گویای افزایش تقاضا برای چنین سیستمی است. برای مثال مقامهای قانونی منطقهی مرکزی شاآنشی در تلاش برای دسترسی به دوربینهای هوشمندی بودند که «از تشخیص چهره پشتیبانی کند و قابلیت تشخیص ویژگیهای اویغورها را داشته باشد.»
برخی از دپارتمانهای پلیس و شرکتهای فناوری از این فناوری با عنوان «تشخیص اقلیتها» نام میبرند، با این حال سه نفر از افرادی که این سیستم را گزارش کردهاند به این نکته اشاره میکنند که چنین نامی برای سیستمی که به تشخیص انحصاری اویغورها میپردازد یک حسن تعبیر محسوب میشود. اویغورها معمولاً ظاهر متفاوتی نسبت به دیگران شهروندان چینی دارند، ظاهری که بیشتر شبیه ساکنان آسیای مرکزی است.
از دیدگاه فناوری، پیادهسازی سیستمی که بتواند افراد را بر اساس نژاد یا قومشان شناسایی کند تبدیل به کار سادهای شده است. گفته میشود این فناوری قابلیت تشخیص «گروههای حساس افراد را دارد». در وبسایت این فناوری اشاره شده است که «اگر یک اویغور در محلهای زندگی کند و در طول 20 روز شش اویغور دیگر نیز به این محله بیایند سریعاً هشداری برای مقامهای قانونی ارسال میشود.»
دو نفر از افراد گزارش دهنده میگویند این سیستم در عمل کارکرد دقیقی ندارد. در حالی که فناوری تشخیص چهره از حالت چهره و رنگ پوست برای تشخیص افراد در عکسها و ویدیوها استفاده میکند، دستهبندی اولیهی نژادها و قومها باید توسط انسان انجام شود.
ارزش شرکتهای هوش مصنوعی چین بیش از 1 میلیارد دلار است. با اختصاص بودجهی چند میلیارد دلاری وزارت امنیت عمومی و پلیس چین ارزش این شرکتها در سال 2018 رشد چشمگیری داشته است. این بودجه تحت دو برنامهی Skynet و Sharp Eyes به این شرکتها تعلق گرفته و هدف آن نظارت، کنترل و جمعآوری اطلاعات توسط سیستمهای کامپیوتری است.
در گفتگوهای انجام شده مشخص شده است که بسیاری از تیمهای درگیر در توسعهی این نرمافزارها از استفادهی دولت چین در این زمینه اطلاعی ندارند. شرکت Megvii در پاسخ به پرسشی در این زمینه عنوان کرد که نرمافزارهای این شرکت با هدف تجاری و نه سیاسی تولید میشوند و هدف اصلی ما سلامت و امنیت شهروندان است، نه نظارت بر آنها.» دو شرکت دیگر به سؤالات مطرح شده پاسخ ندادند.
با این حال این فناوری عملکرد ایدهآلی ندارد و طبق گزارشها فقط یک هشدار از هر سه هشدار امنیتی ایستگاههای متروی شهری هشدارهای درستی هستند، همچنین دوربینهای نظارتی چین دقت کافی را در اختیار این نرمافزارها قرار نمیدهند تا بتوانند عملکرد بدون نقصی داشته باشند.
با این حال این سیستمها به کنترل اجتماعی دولت چین بر روی مردم کمک میکنند. پلیس چین پایگاه دادهای شامل افرادی با سوابق مجرمانه، بیماریهای روانی، افراد درگیر مواد مخدر و معترضان به دولت را در اختیار این سیستمها قرار داده است تا بتوانند فعالیت خود را آغاز کنند. پایگاه دادهی مجرمان کشور شامل 300 هزار چهره میشود و پایگاه دادهی افراد درگیر مواد مخدر در شهر ونژو شامل 8 هزار چهره است.
مهندسان با استفاده از فناوری یادگیری ماشین دادهها را در اختیار سیستم هوش مصنوعی قرار میدهند تا این سیستم الگوها و ویژگیهای چهرهی اشخاص را تشخیص دهد. دربارهی این سیستم خاص هزاران چهرهی شهروندان اویغور و غیر اویغور چین در اختیار سیستم قرار میگیرد. چنین دادههایی به این سیستم کمک میکند تا بتواند این گروه از افراد را تشخیص دهد.
تشخیص چهرهی اقلیتها در فضای فناوری چین آنقدرها هم موضوع محرمانهای نیست. یکی از گزارش دهندگان این سیستم شدت عمومی بودن این موضوع را به فناوریهایی همچون بلوتوث و وایفای تشبیه کرده است. دولت چین منابع زیادی را برای نظارت بر اویغورها اختصاص داده است و دلیلی که توسط دولت برای چنین کاری اعلام میشود خشونتهای قومی و حملات تروریستی است. دولت پکن صدها هزار نفر از اویغورها را به کمپهای آموزش دوبارهی شینجیانگ فرستاده است.
این نرم افزار توانایی تشخیص چهرهی اویغورها را به دیگر مناطق کشور نیز گسترش میدهد و به گفتهی دو نفر از گزارش دهندگان، یکی از پایگاه دادههای ملی چهرههای اویغورهایی را که از شینجیانگ خارج میشوند ذخیره میکند.
جامعهی جهانی دستگیری مسلمانان چین توسط دولت این کشور را به شدت محکوم کرده است، افرادی که بیش از یک میلیون نفر از آنها در کمپهای بازداشت به سر میبرند.