ارز رمزی یا Cryptocurrency، نوعی پول دیجیتالی است که به شکلی طراحی شده است که ایمنی بالایی داشته باشد و در بیشتر موارد، از خود ردپایی به جا نگذارد.
این ارز، با اینترنت در ارتباط است و از رمزنگاری، یعنی تبدیل اطلاعات واقعی به یک کد تقریباً غیرقابل رمزگشایی، استفاده میکند تا خریدها و تراکنشها را دنبال کند.
رمزنگاری، به خاطر نیاز به ارتباط امنیتی در جنگ جهانی دوم به وجود آمد. این تکنیک در عصر دیجیتال با دخیل شدن المانهای ریاضی نظری و علوم کامپیوتر تکامل یافته است و به راهی برای ایمن ساختن ارتباطات، اطلاعات و پول در فضای آنلاین شود.
اولین ارز رمزی، بین کوین بود که در سال ۲۰۰۹ ایجاد شد و هنوز هم معروف ترین ارز رمزی است. در دههی گذشته، تعداد زیادی ارز رمزی به وجود آمدند و هماکنون بیش از ۱۰۰۰ تا از آنها در اینترنت وجود دارند. بیت کوین تا ۲۰هزار دلار هم افزایش داشت و دقیقاً قبل از کریسمس ارزش آن ۳۰ درصد کاهش داشت که این باعث به وجود آمدن حدس و گمانهای بسیار و ترس از وجود یک حباب قیمت، شد.
خب، چه چیزهایی را باید راجع به ارزهای رمزی بدانید؟
ارزهای رمزی چگونه کار میکنند؟
ارزهای رمزی که ارز دیجیتالی، ارز مجازی و کریپتوکارنسی هم خوانده میشوند، از یک فناوری غیرمرکزی استفاده میکند تا به کاربران اجازه دهد که پرداختهای ایمن داشته باشند و پول را بدون نیاز به استفاده از نامشان و رفتن به بانک، ذخیره کنند. آنها در یک کتاب ثبت عمومی توزیعشده به نام بلاک چِین (Blockchain) ثبت میشوند، که سوابق کل تراکنشها است و توسط دارندگان ارز به روزرسانی و حفظ میشود.
واحدهای ارزمجازی از طریق یک فرآیند به نام “استخراج” تولید میشوند، که شامل استفاده از قدرت کامپیوتری برای حل مسائل پیچیدهی ریاضی است که باعث تولید کوینها (سکهها) میشوند. کاربران همچنین میتوانند از صرافیها این ارزها را بخرند و سپس با استفاده از کیف پولهای رمزنگاری شده از آنها استفاده کنند.
ارزهای رمزی و استفاده از فناوری بلاک چین همچنان از لحاظ مالی در مراحل اولیهی خود قرار دارند و انتظار میرود که در آینده کاربردهای بیشتری برای آنها ایجاد شود. تراکنشها شامل اوراق قرضی، سهامها و دیگر موارد مالی هستند که میتوانند با این فناوری داد و ستد شوند.
رایجترین ارزهای رمزی کدامها هستند؟
بیتکوین: بیتکوین اولین ارز رمزی بود و پرمعاملهترین آنها تا به امروز بوده است. این ارز توسط ساتوشی ناکاموتو در 2009 ایجاد شد، یک فرد اسرارآمیز که بلاک چین آنرا طراحی کرد. پشتوانهی مالی آن در دسامبر 2017، 230 میلیارد دلار بوده است.
اتریوم: اتر در 2015 طراحی شد و در حال حاضر در بلاک چین اتریوم استفاده میشود و دومین ارز رمزی پرطرفدار و ارزشمند است. با این حال، اتر سفر پرفراز و نشیبی داشته است؛ بعد از یک هک بزرگ در 2016، این ارز به دو ارز مجزا تبدیل شد، و ارزش آن در ماههای گذشته تا 840 دلار هم بالا رفته است، اما قبلا تا 10 سنت هم برای مدت کوتاهی پایین آمد. اتر به عنوان سکویی برای شروع دیگر ارزهای رمزی در 2017 مورد توجه قرار گرفت که این ارزها از کد بلاک چین اتریوم استفاده میکنند.
ریپل: یک سیستم ثبت توزیع شدهی دیگر است که در 2012 ایجاد شد. ریپل قابل استفاده برای پیگیری انواع بیشتری از تراکنشها است، و نه فقط ارزهای رمزی. این سیستم توسط بانکهایی همانند سانتاندر و UBS مورد استفاده قرار گرفته است و پشتوانهی مالی حدود 10 میلیارد دلاری دارد.
لایتکوین: این ارز بیشترین شباهت را از نظر شکل به بیتکوین دارد، اما در نوآوریهای جدید سرعت بیشتری داشته است، شامل پرداختها و پردازشهای سریعتر برای میسر ساختن تراکنشهای بیشتر. ارزش کلی لایتکوین حدود 5 میلیارد دلار است.
استفاده از ارز رمزی چه دلیلی میتواند داشته باشد؟
ارزهای رمزی به خاطر ایمن بودن و ارائهی سطحی از حریم شخصی مورد استفاده قرار میگیرند. تراکنشهای انجام شده توسط آنها قابل جعل شدن یا بازگردانده شدن نیستند و هزینههای جابهجایی معمولا پایین هستند که این آنها را از ارز معمولی قابل اعتمادتر میسازد. ماهیت غیرمرکزی آنها به این معنی است که برای همه در دسترس هستند، در حالی که بانک ها میتوانند در رابطه با اینکه به چه کسی اجازهی بازکردن حساب میدهند، محدودیت قائل شوند.
بازارهای ارز رمزی، به عنوان نوعی جدید از پول، ممکن است انفجار ناگهانی داشته باشند؛ به این معنی که یک سرمایهگذاری کوچک میتواند در عرض یک روز تبدیل به یک پول بسیار زیاد شود.
این باعث شده است که افراد حرفهای و آماتور زیادی در بیتکوین و دیگر ارزهای رمزی سرمایهگذاری کنند و آنها را یا به عنوان سودی سریع یا به عنوان سرمایهگذاری، تلقی کنند.
اما ازسوی دیگر، میتواند برعکس این هم صادق باشد. افرادی که روی ارزهای رمزی سرمایهگذاری میکنند، باید از ناپایدار بودن بازار و ریسکهای خرید آگاه باشند.
ارزهای رمزی، به خاطر میزان ناشناس بودنی که ارائه میدهند، معمولا در فعالیتهای غیرقانونی مورد استفاده قرار میگیرند، به خصوص در وب سیاه (Dark Web). کاربران در زمان خریدن ارزها، باید از امنیت خود اطمینان حاصل کنند.