پرسلان چینی از اولین چینی ساخته شده در سلسله هان تا شاهکارهای سلسله چینگ را شامل می‌شود و در این مسیر پیشرفت چشمگیری داشته است. پرسلان چینی با رنگ‌های روشن و زیبا همیشه به خاطر ویژگی‌های عجیب و غریب، بادوام و نفیس خود مشهور بوده است. حقایقی که در این مقاله به آن‌ها اشاره می‌کنیم، به شما کمک می‌کنند تا درباره ظروف چینی اطلاعات بیشتری کسب کنید.
نکته: پرسلان ترکیبی از خاک رس (نوعی خاص)، فلد اسپات یا گرانیت است که در درجه حرارت بسیار بالا در کوره و تحت فشار زیادی پخته و متراکم می‌شود.
1- پرسلان برای اولین بار در چین تولید شد
پرسلان چینی شناخته شده برای اولین بار در سلسله هان (206 قبل از میلاد تا 220 بعد از میلاد) تولید شد. تولید آن تا آخرین سلسله امپراتوری یا همان سلسله چینگ (1644-1912) همیشه یک هنر ملی مهم بود.
2- مواد اولیه پرسلان چینی ارزان و در دسترس هستند
کارگاه ساخت ظروف چینی در چین
پرسلان چینی از مواد مختلفی مانند شیشه، استخوان، خاکستر، کوارتز و آلاباستر تهیه می‌شد.
ماده اولیه و اصلی پرسلان چینی کائولن، یک کانی خاک رس است. نام کائولن از Gaoling، یک روستای کوچک در نزدیکی جینگدیجن که پایتخت سرامیک چینی است، گرفته شده است.
پرسلان دارای بدنه‌ای سفید با بافت ظریف است که معمولاً شفاف است و از ظروف سفالی متخلخل، مات و زبر متمایز می‌شود.
در چین، پرسلان به عنوان سفالی تعریف می‌شود که هنگام ضربه زدن طنین انداز است.
کلمه “پرسلان” از porcellana (پوسته cowrie) گرفته شده که برای اولین بار توسط مارکوپولو برای توصیف سفال‌هایی که در چین دیده بود، استفاده شد.
3- سه نوع پرسلان وجود دارد: پرسلان خمیر سخت، پرسلان خمیر نرم و چینی استخوانی
پرسلان خمیر سخت در دمای 1400 درجه سانتی گراد (2600 درجه فارنهایت) پخته می‌شود. از شرق آسیا، به ویژه چین آمده است، و برخی از مرغوب‌ترین محصولات چینی از این دسته هستند.
پرسلان خمیر نرم در دمای 1200 درجه سانتی گراد (2200 درجه فارنهایت) پخته می‌شود. قدمت این نوع پرسلان به تلاش‌های اولیه سفالگران اروپایی برای ساخت پرسلان چینی با استفاده از مخلوط خاک رس و خمیر برمی‌گردد.
چینی استخوانی، پرسلان خمیر نرم ساخته شده از خاکستر استخوان و کائولینیت است که در انگلستان در سال 1748 به منظور رقابت با پرسلان چینی توسعه یافت. انگلیسی‌ها نامه‌های مبلغ یسوعی فرانسوا خاویر د انترکولز را، که اسرار تولید چینی را با جزئیات شرح داده بود، خوانده بودند.
پرسلان سخت در قاره اروپا ترجیح داده می‌شود، در حالی که چین استخوانی در بریتانیا و ایالات متحده طرفدار بیشتری دارد.
4- پرسلان چین به چینی معروف است
پرسلان چینی که منعکس کننده تولید تقریباً انحصاری در سرزمین اصلی خود بود، در کشورهای غربی “چینی” نیز نامیده می‌شد. “چینی” به کلمه رایج “پرسلان” در انگلیسی تبدیل شده است.
5- پرسلان چینی برای اولین بار بیش از 2000 سال پیش صادر شد
جاده ابریشم
پرسلان چینی در اوایل سلسله هان (206 پیش از میلاد – 220 بعد از میلاد) صادر می‌شد و با توجه به تجارت گسترده‌ای که در مسیرهای جاده ابریشم ایجاد شده بود، پرسلان چینی به سرعت به کشورهای غربی معرفی شد.
از زمان سلسله سونگ (960-1279)، سرامیک چینی به دلیل موفقیت تجارت دریایی، به مقدار زیادی صادر شد.
6- یک پرسلان می‌تواند بیش از 1000 سال دوام بیاورد!
پرسلان چینی عمر طولانی دارد. در واقع پرسلان چینی معتبر ساخته شده از کائولن، کوارتز و فلدسپات، با نسبت مناسب، یک ماده بسیار بادوام و شفاف است که می‌تواند در شرایط نگهداری مناسب تا 1000 سال هم دوام بیاورد.
یک سفالگر در حال کار بر روی یک تکه پرسلان
7- برای ساختن یک قطعه پرسلان به ده‌ها روش نیاز است
از زمان جمع‌آوری مواد اولیه، یک تکه پرسلان به فرآیندهای زیادی نیاز دارد، از جمله خرد کردن مواد اولیه، تمیز کردن و مخلوط کردن آن‌ها، شکل دادن به آن‌ها، پخت اولیه، لعاب‌زنی و پخت نهایی. البته در بین این مراحل اصلی، عملیات مختلف دیگری نیز باید انجام شود.
8- در چین باستان، تهیه چینی برای خانواده شاهنشاهی نیاز به اجازه دولت داشت
بر خلاف تولید انبوه امروزی، در چین باستان پرسلان توسط شرکت‌های مختلف کوچک ساخته می‌شد و خانواده سلطنتی همیشه در خرید بهترین پرسلان‌ها اولویت داشتند.
تنها تعداد کمی از کارگاه‌ها بودند که می‌توانستند پس از دریافت اعتبار از دولت، به عنوان کوره‌های سلطنتی معرفی شوند. این‌ها در حقیقت، بالاترین مقام را در صنعت سرامیک داشتند.
9- چینی عتیقه بسیار مورد توجه است
برای علاقه‌مندان به پرسلان، از امپراتورهای چین گرفته تا هنردوستان غربی، قطعات چینی به عنوان یک کالکشن خیلی خاص عمل کرده‌اند. گران‌ترین قطعه چینی در جهان، یک گلدان چینی متعلق به سلسله چینگ قرن هجدهم است که در حراجی سال 2010 در لندن به قیمت 84 میلیون دلار به یک صنعتگر ثروتمند چینی فروخته شد!
قطعات ارزان قیمت و غیرعتیقه نیز به عنوان محصول هنری کلاسیک چین، همیشه یک سوغات محبوب برای دوستان و خانواده بوده است.
مارک چینی
10- ظروف چینی با نام سلسله و سلطنت امپراتوری علامت‌گذاری می‌شدند
بیشتر چینی‌های عتیقه چین دارای علامتی در پشت خود هستند که علاوه بر برند سفالگری، نام سلسله و سلطنت امپراتوری را نیز شامل می‌شوند. مشاهده این نام تجاری یک کلید برای تشخیص موارد جعلی و تقلیدی است.
11- مشهورترین شهر در زمینه تولید ظروف چینی، جینگدیجن است
شهر جینگدیجن در کشور چین به پایتخت چینی مشهور است. این شهر حدود 400 کیلومتری غرب هانگژو واقع شده که یک شهر باستانی معروف و “پایتخت چای” است.
جینگدیجن نام خود را در سال 1004، از امپراتور Jingde از سلسله سونگ (960–1279) به دلیل ظروف چینی سفید مایل به آبی که برای امپراتور تولید می‌شد، گرفت.
چینی
موزه سرامیک جینگدیجن که اولین موزه در نوع خود است، در پایتخت چینی واقع شده است. این موزه، مهمترین ویترین منظم و جامع برای دستاوردهای باشکوه سرامیک در دو هزار سال گذشته است.
12- پرسلان را می‌توان با استفاده از تمام تکنیک‌های شکل‌دهی سفال تهیه کرد
در اصل پرسلان به طور معمول بر روی چرخ سفالگر ساخته می‌شد، اگرچه از همان اوایل از قالب نیز استفاده می‌شد. ریخته‌گری دوغابی (Slipcasting) رایج‌ترین روش تجاری در دوران اخیر بوده است.
پرسلان علاوه بر گلدان، کوزه، فنجان، کاسه‌های کم‌عمق و بشقاب‌هایی که مدت‌ها با جنس سرامیک چینی دیده شده‌اند، می‌تواند تقریباً هر شکلی را به خود بگیرد. فلاسک‌ها، جام‌های شبیه قوری، چراغ، نگهدارنده قلم مو، سنگ‌های جوهر، جعبه‌هایی در هر شکل و اندازه، بخور سوز، کاشی، و حتی ظرف غذای پرندگان می‌توانند از سرامیک چینی ساخته شوند.
لعاب، ماده‌ای شیشه‌ای است که در ابتدا برای آب‌بندی بدنه سفال متخلخل مورد استفاده قرار می‌گرفت و بر روی چینی‌های خمیر‌سخت که بدون منفذ هستند، صرفا برای تزئین استفاده می‌شود. وقتی لعاب و بدنه فلدسپاتیک با هم پخته می‌شوند، به یکدیگر جوش می‌خورند.
13- تزئینات رنگ شده روی چینی معمولاً روی لعاب پخته اجرا می‌شود
اشکال محبوب برای تزئین چینی شامل گل‌ها، میوه‌ها، امواج، نیلوفر آبی، پیچک انگور، نی و سایر نقوش است. صحنه‌هایی با ماهی یا پرندگان، از جمله پرندگان آوازخوان و حواصیل، و همینطور غازها و مرغ‌ها نیز همواره رایج بوده‌اند. علاوه بر این‌ها، مناظر نیز یکی دیگر از موضوعاتی است که در نقاشی روی چینی از آن‌ها استفاده می‌شد. موجودات اسطوره‌ای، به ویژه اژدها، هم نماد خوش اقبالی در فرهنگ چین هستند.
14- بزرگترین قطعات چینی ساخته شده
بزرگترین کاسه ساخته شده از پرسلان 128 سانتی‌متر ارتفاع دارد. قطر قسمت بالایی آن 263 سانتی‌متر و قطر پایین آن 145 سانتی‌متر است. این کاسه توسط هوانگ یومینگ در چاوژو و در 12 مارس 2015 ساخته شد.
بزرگترین مجسمه چینی هم دارای ارتفاع 1.72 متری است و توسط وانگ چو و دنگ جیاقی (هر دو در چین) در 10 مه 2018 ساخته شده است.
