لینوکس روند عرضه و اجرای بازی‌ها روی استیم را تغییر می‌دهد؟

در سپتامبر 2013، بنیانگذار والو، گیب نیوئل یک سخنرانی نادر 20 دقیقه‌ای در LinuxCon ارائه کرد. او لینوکس را آینده گیمینگ معرفی نمود و پیش‌بینی کرد که هرچه صنعت از نظر فاصله‌ها و دستگاه‌ها کاربرمحور و به هم پیوسته‌تر می‌شود ایجاد یک منبع باز تنها راه حرکت پا به پای نوآوری‌های جدید خواهد بود. نیوئل معتقد است که با سیستم‌عامل‌های استاندارد و مناسب که به ویندوز، مک و کنسول‌ها مجهز هستند تمام کنترل بر محتوا، قیمت‌گذاری و تغییر در دست شرکت‌های بزرگ میلیارد دلاری باقی ‌می‌ماند. لینوکس فرصتی برای همه‌ی بازیگران و توسعه‌دهندگان فراهم خواهد کرد تا این بازار را شکل دهند.

این سخنرانی درست قبل از آن بود که والو (شرکت میلیارد دلاری) از استیم او اس (SteamOS) و استیم ماشین_ استراتژی خود برای آینده بازی هیبریدی و یکپارچه _ رونمایی کند. SteamOS یک سیستم عامل توزیع لینوکس بود که به عنوان ستون اصلی کنسول‌های واقعی استیم ماشین عمل می‌کرد و به گیمرها اجازه می‌داد همه بازی‌های رومیزی خود را با هر تلویزیونی در خانه به جریان بیندازند و لذت بازی کامپیوتری را در اتاق نشیمن تجربه کنند.

این اتفاقات به سال 2013 برمیگردد و ورود پخش زنده بازی‌های ویدئویی از کامپیوتر به اتاق نشیمن یک رویداد بزرگ بود و والو، صاحب بزرگترین توزیع‌کننده دیجیتال صنعت بازی ویدئویی لینوکس را در مرکز طرح بزرگ خود قرار داد.

حال نزدیک به شش سال گذشته است و اگرچه والو حمایت خود از لینوکس را کاهش نداد اما استیم ماشین به عنوان یک ایده باقی ماند. کلاینت استیم لینوکس با 5800 بازی بومی حفظ شده و درست در ماه اوت سال گذشته بود که والو از پروژه پروتون، لایه سازگاری رونمایی کرد که برای اجرا روی یک منبع باز طراحی شده بود. با استفاده از پروژه پروتون در بتا، تعداد عناوین بازی استیم قابل پخش روی لینوکس به 9500 بازی رسیده است. در مجموع، حدود 30000 بازی در استیم وجود دارد که حدود یک سوم آن روی لینوکس قرار گرفته و به نظر می‌رسد که والو هنوز در اول راه قرار دارد.

با این حال از سال 2013 تاکنون درصد گیمرهای کامپیوتری که از لینوکس استفاده می‌کنند تقریبا ثابت باقی مانده است و آن‌ها تنها سهم کوچکی از بازار گیمینگ (حدود 2 درصد) را تشکیل می‌دهند. لینوکس حتی به ادعای پادشاه جهان بازی که شش سال پیش نیوئل مطرح و انقلاب محتوای تولید کاربر و منبع باز را پیش‌بینی کرد نزدیک هم نشده است.

درصد کلی هنوز هم جای کار دارد تا  شکل گیرد، اما همچنان تعداد گیمرهای لینوکس با نرخی مشابه گیمرهایی که روی ویندوز بازی می‌کنند به رشد خود ادامه می‌دهد. توسعه‌دهنده‌ی استیم، پیر لوپ گریفیس می‌گوید:

به نظر می‌رسد که روند افزایش گیمرهای لینوکس از اكتبر و هنگامی که ما نسخه جدیدی از بتا[پروتون] پلی استیم را منتشر کردیم دوباره آغاز شده، اما خیلی زود است که بخواهیم چیزی درباره تاثیر دائم آن بگوییم.

فقدان علاقه صنعت به پشتیبانی از لینوکس تنها یکی از دلایلی است که شرکت اپیک گیمز (Epic Games) فضا را برای راه‌اندازی فروشگاه دیجیتالی جدید خود و بدون پشتیبانی از سیستم‌ عامل‌های منبع باز مناسب دید و به این طریق، اولین رقابت واقعی با استیم پس از حدود یک دهه شکل گرفت. زمانی که این شرکت در ماه دسامبر، فروشگاه Epic Games را افتتاح کرد، طرفداران لینوکس بلافاصله این سؤالات را مطرح کردند: آیا بازار روی توزیع‌ آن‌ها کار می کند؟ اگر نه، آیا برنامه‌هایی برای پشتیبانی از لینوکس دارند؟

شاید بتوان دقیق‌ترین جواب را از مدیر استراتژی نشر (و خالق Steam Spy) اپیک گیمز، سرگئی گالیونکین دریافت کرد که در توییتر در اواخر دسامبر نوشت:

” در حال حاضر، نقشه راهی وجود ندارد. اما به این معنا نیست که این روند در آینده تغییر نمی‌کند بلکه ما باید ویژگی‌ها و امکانات زیادی را روی سیستم اجرا کنیم.

اپیک گیمز هیچ به روز رسانی جدیدی از طرح‌های خود درباره این داستان ارائه نداد. با این حال، گریفیس اعلام کرد که رویکرد شرکت والو نسبت به لینوکس از زمان سخنرانی نیوئل در LinuxCon در سال 2013 چندان تغییر نکرده است. او می‌گوید:

ما همچنان فکر میکنیم که دسترسی به پلتفرم‌های باز بازی کامپیوتری در نهایت به تجارب بهتر برای مشتریان و خلق فرصت‌هایی برای توسعه‌دهندگان منجر می‌شود. داشتن نمونه خاص خود از این پلتفرم‌ها در قالب SteamOS به ما فرصت می‌دهد که مستقیما روی ایده‌هایی برای بهبود تجربه کاربر کار کنیم و به انعطاف‌پذیری بیشتر در نحوه عرضه و به روز رسانی این نسخه از لینوکس کمک می‌کند.

واقعیت این است که پشتیبانی والو از لینوکس کار کوچکی نیست. حدود 15 سال انحصار بازار بازی‌های دیجیتال در دست استیم بوده و در مقیاسی بسیار بزرگ فعالیت می‌کند و تصمیمات آن چشم‌انداز بازی ویدیویی از داخل به خارج را شکل داده است. بازار بازی‌های مستقل تا حد زیادی به لطف استیم رونق گرفت و اقدام والو در ارائه 70 درصد از سهم همه‌ی فروش‌ها در این پلتفرم به توسعه‌دهندگان، از دیرباز استاندارد صنعت بوده است.

فروشگاه اپیک گیمز عنوان بازی‌ها را زمانی فاش کرد که این استودیو مدل تقسیم درآمد خود ( که 88 درصد کل فروش را به توسعه‌دهندگان می‌داد ) را اعلام کرد. تعداد انگشت‌شماری از عنوان این بازی‌ها، Hades از توسعه‌دهنده‌ای به نام Supergiant Games و Super Meat Boy Forever از شرکت تیم میت و Journey از همین شرکت بود که معرفی شد.  استیم دست کم تا یک سال هیچیک از این بازی‌ها را دریافت نمی‌کرد.

گیمرهای لینوکس نیز نمی‌توانستند این بازی‌ها را دریافت کنند. البته، هیچ‌چیز نمی‌تواند مانع از آن شود که توسعه‌دهندگان نسخه‌های لینوکس، بازی‌های خود را ساخته و آن‌ها را خارج از اپیک گیمز استور منتشر کنند به خصوص وقتی که معاملات انحصاری آن‌ها زیاد است. به علاوه، راه‌حل‌های لینوکس‌محور و تعداد زیادی از طرفداران وجود دارند که از ویندوز استفاده می‌کنند. با این حال، در حال حاضر، توانایی اپیک برای چشم پوشی از بازار لینوکس نشان می دهد که چقدر این گروه با علاقه خاص به لینوکس در جهان بازی گسترده کوچک است. شاید بتوان گفت که یکی از تنها دلایلی که لینوکس حتی در مکالمه امروزه جای دارد این است که استیم خاکسترهای خود را طی این همه سال گرم نگه داشته است.

به گفته‌ی خالق بازی Super Meat Boy Forever، تامی ریفنز:

مزایای پشتیبانی از لینوکس جامعه آن است. ظبق تجربه من، گیمرهای لینوکس قدرشناس‌ترین گیمرها هستند. اگر شما اصلا از لینوکس پشتیبانی نکنید این احتمال هست که با یک اثر هنری سراغتان بیایند و از شما تشکر کنند و درباره‌ی بازی شما صحبت کنند و در کل افرادی بسیار جالب و عالی هستند. اما جنبه منفی پشتیبانی از آن به طرفداران لینوکس برمی‌گرد که تنها یک بخش خیلی خیلی کوچک از بازار بازی کامپیوتری را تشکیل می‌دهند. اگر بخواهم بگویم که Super Meat Boy از زمان کاهش نسخه لینوکس چقدر درآمد کسب کرده است و از چه نسخه‌ها و جاهایی درآمد کرده است باید به ترتیب زیر آن‌ها را ذکر کنم: ویندوز، ایکس باکس، پلی استیشن4، Switch، توافقنامه‌های صدور مجوز مختلف، مک، پلی استیشن ویتا، WiiU، فروش کالا، NVidia Shield، سود حسا‌های بانکی، لینوکس.

ریفنس ایده پورت نهایی لینوکس Super Meat Boy Forever را رها نکرده است. او می‌خواهد نیاز این جمعیت اصلی از گیمرهای مشتاق را برآورده سازد اما این کار باید ارزش داشته باشد. مزایای مالی حاصل از ایجاد نسخه لینوکس بسیار کم است؛ بنابراین، پیش ‌هزینه‌ها باید تا حد امکان کم باشد. این دقیقا همان کاری است که استیم با پروتون انجام می‌دهد. آن‌ها فرایند پورتینگ لینوکس را تا حد امکان ساده کرده‌اند.

گریفیس گفت:

ما همچنان به افزایش سرمایه‌گذاری‌های خود در حمایت از لینوکس در طول سال‌ها ادامه داده و قصد داریم این کار را ادامه دهیم. تلاش های اولیه استیم موانعی مربوط به APIهای گرافیک و کیفیت درایور را برای توسعه‌دهندگان متمرکز روی لینوکس آشکار کرد؛ بنابراین توسعه‌دهندگان روی ساخت ابزارها و درایورهای قوی تر سرمایه‌گذاری کرده‌اند.

او در ادامه توضیح داد:

از این نظر در طی دو سال گذشته پیشرفت چشمگیری را مشاهده کردیم و تلاش‌های ما همچنان ادامه داشته و میلیون‌ها طرح دیگر در برنامه ما وجود دارد.

فرصت‌ها خلق می‌شود و تمرکز دائم استیم روی بازی لینوکس نهایتا به معرفی نسخه لینوکس Super Meat Boy Forever و هزاران بازی دیگر برای مخاطب هرچند کوچک منبع باز منجر شده و می‌شود.

امیدوارم که پروژه پروتون استیم واقعا موفق شود و پشتیبانی از لینوکس به نظرم ناچیز بوده است. در عصر سه کنسول، کامپیوترهایی با میلیون‌ها پیکربندی و بازاری که هر روز شلوغ‌تر می‌شود آخرین کاری که می‌خواهم انجام دهم این است که وقت و پولم را صرف حمایت از لینوکس کنم وقتی که در این برهه هیچ سود مالی یا بازاریابی نداشته است. اما اگر استیم قدم بلند و سنگینی بردارد در این صورت یک پیروزی برای همه محسوب می‌شود.