کاوشگر خورشیدی ناسا برای اولین بار وارد جو خورشید شد!

دانشمندان و سازمان‌های فضایی مدت‌هاست که در تلاش هستند با مطالعه خورشید، درباره ترکیبات این ستاره و تاج خورشیدی یا کرونا، که نام دیگری برای جو آن است، بیاموزند. اگرچه محققان پیش از این نیز اطلاعات زیادی را در مورد ستاره درخشان منظومه شمسی جمع‌آوری کرده و نظریه‌های زیادی در مورد آن داشتند، اما اخیراً به لطف کاوشگر خورشیدی پارکر ناسا که برای اولین بار در تاریخ بشریت وارد جو خورشید شده، به اکتشافات جدیدی دست یافته‌اند. با دیجی رو همراه باشید.

فضاپیمای پارکر که با بلوک‌های کربنی مقاوم در برابر دمای بالا (تا یک میلیون درجه سلسیوس) ساخته شده، در آوریل سال جاری وارد جو خورشید شد. با این حال، جزئیات این مأموریت اخیراً در طی یک کنفرانس مطبوعاتی در نشست ژئوفیزیک آمریکا در نیواورلئان اعلام شد. تأخیر در اعلام جزئیات مأموریت به این دلیل بود که ناسا به زمان نیاز داشت تا موفقیت کاوشگر خورشیدی پارکر را تأیید کند. گفتنی است که از زمان پرواز اولیه خود، کاوشگر خورشیدی ناسا دو بار دیگر و در ماه‌های اوت و نوامبر نیز توانسته خورشید را لمس کرده و وارد جو آن شود.

توماس زوربوخن، یکی از دست‌اندرکاران رده بالای این پروژه، در جریان نشست خبری گفت:

این نقطه عطف تاریخی نه تنها بینش عمیق‌تری در مورد تکامل خورشید و تأثیرات آن بر منظومه شمسی به ما می‌دهد، بلکه هر آنچه در مورد ستاره خودمان می‌آموزیم، در مورد بقیه ستارگان جهان نیز می‌تواند به کار بیاید.

جزئیات بیشتر درباره این ماموریت تاریخی اخیراً در مقاله‌ای در Physical Review Letters منتشر شده است، در حالی که مقاله دیگری نیز در رابطه با یافته‌های کاوشگر خورشیدی پارکر در دست تهیه است و به زودی در ژورنال Astrophysical منتشر خواهد شد.

زمانی که کاوشگر خورشیدی پارکر در ماه آوریل برای اولین بار وارد جو این ستاره شد (ارتفاع 13 میلیون کیلومتری از سطح خورشید)، کشف کرد که سطح بحرانی Alfvén، که همان لبه بیرونی تاج یا فضای بین جو خورشید و فضا است، از نظر شکل یکنواخت نیست.

پیش از این، دانشمندان گمان می‌کردند که این لایه بیرونی به صورت یکنواخت و در فاصله بین 6.9 تا 13.8 میلیون کیلومتری از سطح خورشید قرار گرفته که به آن نورسپهر یا فوتوسفر نیز می‌گویند. اما کشف جدید کاوشگر خورشیدی ناسا نشان داد که این لایه یکنواخت نبوده و دارای قله‌ها و دره‌هایی است. کاوشگر پارکر در نزدیکترین حالت خود توانست به فاصله 10.5 میلیون کیلومتری سطح خورشید برسد.

به غیر از این، کاوشگر خورشیدی پارکر در طی مانورهای پروازی خود، دو پدیده جدید خورشیدی، یعنی سوئیچ‌بک‌ها و شبه‌استریمر را نیز کشف کرد. سوئیچ‌بک‌ها جریان‌هایی از ذرات باردار هستند که به صورت زیگزاگ از سطح خورشید فرار می‌کنند و شبه‌استریمرها نیز ساختارهای عظیمی می‌باشند که به دلیل ماهیت آرامشان به «چشم طوفان» شباهت دارند.

کاوشگر خورشیدی ناسا با استفاده از کمک گرانشی سیاره زهره که در اصطلاح به آن « قلاب سنگ گرانشی» هم می‌گویند، سرعت خود را افزایش داده و نیروی لازم برای وارد شدن به تاج خورشیدی را به دست می‌آورد و با همین روش قرار است مطالعات بیشتری بر روی جو این ستاره درخشان انجام دهد. قلاب سنگ بعدی کاوشگر خورشیدی پارکر برای سال 2023 برنامه‌ریزی شده و قرار است این فضاپیما را به 6 میلیون کیلومتری سطح خورشید برساند.