سلامت روان واژه‌ای است که نتایج با‌اهمیتی را برای افراد و جامعه در پی دارد. در واقع پیامد‌های سلامت روان فردی می‌تواند بخش عمده‌ای از فرآیند سلامت عمومی جامعه را ممکن سازد. از جمله نتایجی که می‌توان برای سلامت روان افراد برشمرد، افزایش انعطاف‌پذیری، موفقیت و اعتماد دیگران به افراد می‌باشد. این موارد باعث افزایش اعتماد به نفس در افراد شده و در نهایت جامعه را به سمت و سوی رشد و تعالی سوق خواهد داد. در ادامه شرح مختصری از نتایج سلامت روان و چگونگی حفظ آن بیان شده است. با دیجی رو همراه گردید.
- انعطاف‌پذیری به معنای بازگشت به عقب و از نو شروع کردن، پس از شکست و خراب شدن کارها می‌باشد. به عبارت دیگر داشتن سلامت روان در فرد تضمین می‌کند که پس از شکست، وی می‌تواند مجدد شروع کند و راهش را ادامه دهد.
- موفقیت و افزایش بازدهی نتیجه داشتن سلامت روان در فرد است. این افراد حتی زمانی که نمی‌توانند کاری را انجام دهند، استرس خود را کاهش داده و از آن چشم پوشی می‌کنند. فرد دارای سلامت روان به خود می‌گوید: “فعلاً که نمی‌توانم این موضوع را تغییر دهم، پس بهتر است روی سایر فعالیت‌هایم تمرکز کنم و نگران نباشم”. این موضوع باعث بهبود عملکرد و بازدهی در فرد می‌گردد.
- اگر سلامت روان فردی آسیب دیده باشد، هیچ کس به وی اعتماد نمی‌کند، زیرا او همیشه آشفته و عصبی است و نمی‌تواند کارهایش را به درستی و بدون استرس انجام دهد.
جهت حفظ سلامت روان خود، کافی است نکات ساده‌ای را رعایت کنید. برای یادگیری و اجرای این نکات به روش‌های زیر توجه کنید:
1. صحبت کردن
اولین و مهم‌ترین قدم برای حفظ سلامت روان شما، صحبت کردن با دیگران و اطرافیان است.
گفتگو با دوستان و خانواده در مورد چالش‌های زندگی و مشکلاتتان، نشان دهنده ضعف در شما نیست. در واقع این کار به دیگران ثابت می‌کند که شما به اندازه کافی قوی بوده و به همین دلیل بخش‌های ناخوشایند و کوچک زندگی خود را با دیگران در میان می‌گذارید و دنبال حل کردنشان هستید.
برای شروع مکالمه با اطرافیان خیلی به خودتان سخت نگیرید و از جملات ساده استفاده کنید. به طور مثال برای شروع گفتگو می‌توانید از جملات زیر استفاده کنید:
من می‌خواهم موضوعی را با شما در میان بگذارم …
موضوعی فکر مرا به خود مشغول کرده است و من در حال فکر کردن در مورد …. هستم.
آیا می‌توانم در مورد … با شما صحبت کنم؟
هر کدام از این جملات به شما این امکان را می‌دهد که شروع مکالمه آسان‌تری داشته باشید و به راحتی سر صحبت را با دیگران باز کنید.
2. استفاده از رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی را کاهش دهید
گذراندن بیشتر وقتتان در طول روز در شبکه‌های اجتماعی برای حفظ سلامت روان شما اصلاً خوب نیست. در بهترین حالت، رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی باعث می‌شوند که ذهن شما از اطراف و درونتان منحرف گردد و به آن‌ها توجه نکنید. هم چنین در بدترین حالت این رسانه‌ها باعث می‌شوند تا همه اخبار و استرس‌های دنیای اطراف به درونتان راه پیدا کنند.
مخصوصاً جوانان و کودکان برای اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی مستعدتر هستند. حتماً شما هم تاکنون دیده‌اید که برخی از موبایل‌ها و تبلت‌ها امکاناتی را فراهم کرده‌اند که باعث می‌شود استفاده از آن برای کودکان محدود شود. چنین ویژگی‌هایی برای جلوگیری از اعتیاد به گوشی و ابزارهای دیجیتال طراحی شده‌اند. بهتر است ما نیز همانند کودکان، مدت استفاده از موبایل و کامپیوتر را کاهش دهیم.
برای این کار نیازی نیست که نوع تلفن همراه خود را تغییر دهید، تنها کافی است مرزهایی را جهت استفاده از آن برای خود تعیین کنید. مثلاً استفاده از موبایل را برای خود به دو ساعت در روز محدود کرده یا اینکه شب‌ها بعد از صرف شام، به تلفن همراهتان دیگر دست نزید و به محیط خانه و خانواده‌تان بیشتر توجه نمایید.
3. از مصرف مواد مخدر و الکل خودداری کنید
نکته مهم دیگری که باید در مورد حفظ سلامت روان بدانید این است که اصلا از مواد مخدر و الکل استفاده نکنید.
بعضی از افراد بعد از طی یک روز سخت کاری، اعتقاد دارند با استفاده از سیگار یا نوشیدنی‌های الکلی می‌توانند به آرامش برسند. اما باید بدانید که حتی اگر مصرف این نوع مواد به صورت موقت و لحظه‌ای اثرات خوشایندی داشته باشند، پس از مدتی باعث افزایش استرس و اضطراب در فرد می‌شود. جدا از اینکه این مواد باعث اعتیاد در فرد می‌گردند، سلامت جسم و روان فرد را نیز به خطر خواهند انداخت.
4. حواستان به رژیم و وعده‌های غذایی خود باشد
آیا تا به حال شنیده‌اید که پزشکان روده را “مغز دوم” انسان می‌نامند؟ این امر به دلیل آن است که دستگاه گوارش انسان دارای نورون‌های عصبی بیشتری نسبت به سایر نقاط بدن به غیر از مغز است. به همین خاطر هرگونه مشکلات و تنش‌های عصبی، روده و معده انسان را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
سعی کنید که اکثراً از غذاهای مغذی، میوه، سبزیجات، گوشت و غذاهای بدون چربی استفاده نمایید. همچنین تا جای ممکن در منزل غذا بخورید و حتماً حواستان به میان وعده‌ها هم باشد. رژیم و مواد غذایی مناسب ارتباط مستقیمی با سلامت روان شما دارد.
5. ورزش کنید
سلامت جسم با سلامت روان شما ارتباط مستقیمی دارد. ورزش کردن منظم می‌تواند علائم افسردگی و اضطراب را به طور موثری کاهش دهد به طوری که برخی از پزشکان ورزش را همانند دارو به افراد توصیه می‌کنند.
مهم نیست که شما چه ورزشی انجام می‌دهید، مهم این است که آن ورزش را دوست داشته و برای انجام آن انگیزه داشته باشید. توجه کنید که هر نوع فعالیتی بهتر از بی‌تحرکی است.
اجازه ندهید که سطح آمادگی جسمانی شما کاهش پیدا کند. حتی زمانی که خیلی سرتان شلوغ است نیز ورزش کنید. مثلاً می‌توانید در حین صحبت با تلفن یا گوش دادن به پادکست مورد علاقه‌تان، راه بروید یا وزنه بزنید و ورزش کنید.
6. به خودتان استراحت دهید
اگرچه استقامت تحسین برانگیز است، اما گاهی اوقات ادامه دادن راه سخت است، در آن زمان کافی است مدت زمان کوتاهی را به خودتان استراحت بدهید. همچنین اگر می‌خواهید مدت زمان طولانی با تمرکز کافی کار کنید، حتماً به خودتان استراحت دهید.
به طور مثال بعد از هر 25 دقیقه کار و فعالیت، 5 دقیقه استراحت کنید. اصلاً مهم نیست که شما از چه برنامه و رویکردی برای کار و استراحت استفاده می‌کنید. هیچ روش صحیح یا غلطی برای این کار وجود ندارد، فقط بدانید که استراحت در حین فعالیت برای حفظ سلامت روان شما بسیار مهم است.
حال این سوال پیش می‌آید که چگونه زمان استراحت خودمان را بگذرانیم؟ نوع فعالیت در این زمان‌ها مهم نیست فقط باید کار مورد علاقه خود را انجام دهید؛ مانند کتاب خواندن، تماس با دوستان، دوش گرفتن، خوابیدن یا پیاده روی.
7. بیرون بروید
برای حفظ سلامت روان خود، سعی کنید زمانی از روز را از خانه خارج شوید و مثلاً پیاده روی یا خرید کنید. سعی کنید هوای تازه استشمام و نور آفتاب را روی پوست خود احساس کنید تا استرستان کاهش یابد.
برای خارج شدن از خانه می‌توانید در فضای باز ورزش کنید یا برای دویدن به پارک محله‌تان بروید. اگرچه خارج شدن از محل کار و خانه باعث خستگی و کاهش عملکرد شما می‌شود ولی این موضوع از سلامت روان شما محافظت می‌کند و باعث افزایش قدرتتان برای ادامه راه خواهد شد.
8. سرگرمی مورد علاقه‌تان را پیدا کنید
گاهی اوقات ورزش و خارج شدن از خانه به اندازه کافی شما را از استرس و فشار زندگی دور نمی‌کند. در این حالت سعی نمایید سرگرمی مورد علاقه‌تان را پیدا کرده و به آن بپردازید. انجام یک سرگرمی و پرداختن به آن، به شما کمک می‌کند که از دنیای اطراف خود غافل شوید و تمرکزتان افزایش یابد. این استراحت ذهنی می‌تواند باعث یافتن ایده‌ها و دیدگاه‌های جدید در شما شود.
اگر وقت و هزینه زیادی ندارید، می‌توانید از فعالیت‌های ساده برای سرگرم کردن خودتان استفاده کنید. به طور مثال، پیاده روی کنید، کتاب بخوانید، آشپزی یا باغبانی کنید، بنویسید یا …
9. از دیگران کمک بگیرید
شما به تنهایی نمی‌توانید سلامت روان خود را حفظ کنید. اگر احساس ناراحتی یا افسردگی می‌کنید از رفتن پیش یک متخصص یا روانپزشک اجتناب نکنید. خانواده و دوستان شما نمی‌توانند به اندازه کافی از شما حمایت کنند و راهکارهای مناسبی را به شما ارائه بدهند.
به یاد داشته باشید که در اطرافتان منابعی وجود دارد که قادرند به خوبی از شما حمایت کرده و کمک‌تان کنند تا این دوره زمانی سخت را پشت سر بگذارید. حتماً در زمان فشار روحی و استرس به پزشک مراجعه نموده یا مشاوره آنلاین بگیرید.
در پایان به یاد داشته باشید که سلامت روان اهمیت زیادی در زندگی شما دارد. سلامت روان باعث ایجاد احساس آرامش و خوشبختی در شما می‌شود. سعی کنید برای خودتان وقت بگذارید و حتماً با افزایش آگاهی، راهی برای غلبه به استرس و اضطراب خود پیدا کنید.
