بابا نوئل؛ داستانی جادویی از واقعیت تا افسانه

به مناسبت نزدیک شدن به سال نو میلادی برآن شدیم تا نگاهی هر چند کوتاه داشته باشیم به داستان مرد نمادین کریسمس؛ بابا نوئل و درباره‌ی او بیشتر بدانیم. پس در ادامه با دیجی رو همراه باشید.

شب‌های سرد زمستان، بوی درختان کاج و نور چراغ‌های رنگارنگ کریسمس، همگی ما را به یاد مردی جادویی می‌اندازد که هدایایی به کودکان می‌دهد و شادی را به خانه‌ها می‌آورد. بابا نوئل، یا همان سانتا کلاوس، نامی آشنا در گوشه‌وکنار جهان است. اما آیا تاکنون از خود پرسیده‌اید این شخصیت افسانه‌ای از کجا آمده و چگونه به نمادی از کریسمس تبدیل شده است؟ این داستان ما را به سفری شگفت‌انگیز از تاریخ تا تخیل می‌برد.

واقعیت تاریخی بابا نوئل

منشأ بابا نوئل به شخصیت واقعی سنت نیکولاس بازمی‌گردد. سنت نیکولاس، اسقف شهر میرا (در ترکیه امروزی) در قرن چهارم میلادی بود. او به خاطر سخاوت و کمک به نیازمندان شهرت داشت. یکی از معروف‌ترین داستان‌ها درباره او، کمک به سه دختر فقیر است که پدرشان نمی‌توانست برای ازدواج آن‌ها جهیزیه تهیه کند. سنت نیکولاس شبانه سکه‌های طلا را از دودکش خانه آن‌ها داخل کرد تا آن‌ها بتوانند ازدواج کنند.

سنت نیکولاس به عنوان حامی کودکان و دریانوردان شناخته می‌شد. او پس از مرگش، به قدیسی محبوب تبدیل شد و در سراسر اروپا مورد احترام قرار گرفت.

تحول سنت نیکولاس به بابا نوئل

در طول قرن‌ها، سنت نیکولاس در فرهنگ‌ها و کشورها شکل‌های مختلفی به خود گرفت. در هلند، او با نام “سینترکلاس” شناخته می‌شد و کودکان منتظر آمدنش در روز سنت نیکولاس (۶ دسامبر) بودند. هلندی‌ها این سنت را به آمریکا بردند و نام “سانتا کلاوس” از همان “سینترکلاس” مشتق شد.

بابا نوئل در فرهنگ مدرن

تصویری که امروزه از بابانوئل داریم، به تدریج در قرن نوزدهم شکل گرفت:

1. لباس قرمز و ریش سفید: این ظاهر معروف، از طرح‌های هنرمندان قرن نوزدهم، به ویژه در آثار کاریکاتوریست آمریکایی، توماس نست، نشأت گرفته است. او در دهه ۱۸۶۰ میلادی تصویری از بابا نوئل با لباس قرمز و ریش سفید طراحی کرد که به تدریج محبوب شد.
2. قصه‌ها و اشعار: در سال ۱۸۲۳، شعر معروف “دیدار سنت نیکولاس” (A Visit from St. Nicholas) نوشته شد که بعدها با عنوان “شب پیش از کریسمس” شناخته شد. این شعر، بابا نوئل را به عنوان شخصیتی شاد، سوار بر سورتمه‌ای که توسط گوزن‌های شمالی کشیده می‌شود، معرفی کرد.
3. نقش کوکاکولا: در دهه ۱۹۳۰، شرکت کوکاکولا کمپینی تبلیغاتی با تصویر بابا نوئل طراحی کرد که این شخصیت را جهانی‌تر کرد. طراحی آن تبلیغات توسط هنرمند هادون ساندبلوم انجام شد و به تصویر امروزی بابا نوئل قوت بخشید.

برخلاف باور عمومی، بابانوئل توسط کوکاکولا خلق نشده است. شخصیت او پیش از این تبلیغات وجود داشت، اما کوکاکولا با تبلیغات گسترده خود در دهه ۱۹۳۰ و استفاده از تصاویر گرم و دوستانه، ظاهر مدرن و جهانی بابا نوئل را تثبیت کرد. در این تبلیغات، بابا نوئل با لباس قرمز و ریش سفید، در حال لذت بردن از یک نوشیدنی کوکاکولا نمایش داده می‌شد. این تصاویر به قدری محبوب شدند که بسیاری فکر می‌کنند بابا نوئل از ابتدا یک شخصیت تبلیغاتی بوده است.

افسانه‌های پیرامون بابا نوئل

در افسانه‌ها، بابا نوئل در قطب شمال زندگی می‌کند و کارگاه بزرگی دارد که در آن با کمک جن‌ها اسباب‌بازی می‌سازد. او در شب کریسمس، با سورتمه‌ای که گوزن‌های شمالی آن را می‌کشند، به خانه کودکان سفر می‌کند و هدایایش را از طریق دودکش به آن‌ها می‌رساند.

برخی از افسانه‌ها نام گوزن‌های شمالی بابا نوئل را نیز مشخص کرده‌اند، مانند رودولف، گوزن دماغ‌قرمزی که به دلیل بینی درخشانش راهنمای سورتمه در شب‌های تاریک است.

بیشتر بخوانید: 10 جزیره مرموز و ترسناک که نباید به تنهایی به آن‌ها سفر کنید

بابا نوئل در فرهنگ‌های مختلف

در کشورهای مختلف، بابا نوئل به شکل‌های گوناگون ظاهر می‌شود:

• در ایتالیا، “لا بفانا” (جادوگری مهربان) نقش مشابهی ایفا می‌کند.
• در آلمان، “کریستکیند” (Christkind) به کودکان هدیه می‌دهد.
• در روسیه، “بابا یخ‌بندان” (Ded Moroz) با همراهی “دختر برفی” هدایای سال نو را می‌آورد.

بابانوئل؛ ترکیب واقعیت و افسانه

بابا نوئل ترکیبی از سنت‌های تاریخی، باورهای مذهبی، و تخیلات فرهنگی است. او نمادی از شادی، بخشش، و امید است که هر ساله در شب کریسمس، دل‌های کودکان و حتی بزرگسالان را گرم می‌کند.

شاید او از نگاه تاریخی شخصیتی واقعی بوده باشد، اما افسانه‌هایی که به دور او شکل گرفته‌اند، او را به یکی از محبوب‌ترین شخصیت‌های جادویی جهان تبدیل کرده‌اند. هر بار که نام بابانوئل می‌آید، حس کودکانه شادی و شگفتی در دل‌ها زنده می‌شود، و این همان جادویی است که او با خود به ارمغان می‌آورد.