فیلمها و داستانهای علمی تخیلی معمولاً به شکل مسائلی که قرار است در آیندههای دور یا نزدیک به آنها دست پیدا کنیم، دیده میشوند و غالبا نشان دهنده تغییرات اقلیمی و محیطی بسیاری نیز هستند. این ژانر از داستانها و فیلمها معمولا در فضا و نسخههای دیگر آنها در زمین و حتی اعماق زمین اتفاق میافتند. با این حال نمیتوان تعریف دقیقی در این مورد مطرح کرد زیرا این داستانها میتوانند به هر شکلی و در هر مکانی روایت شوند.
دنیای علمی تخیلی ایجاد شده در این فیلمها ممکن است بسیار متفاوت یا دقیقا با زمان حال ما یکسان باشد و در آنها شاهد موارد عجیبی هم چون آدم فضاییها، رباتها و گجتهای بسیار پیشرفته باشیم. در حقیقت، دهها ژانر فرعی در زمینه فیلمهای علمی تخیلی وجود دارد که در هر کدام عناوین زیادی تولید شدهاند. در این مقاله قصد داریم تا 10 فیلم در ژانرهای مختلف علمی تخیلی به شما معرفی کنیم و ممکن است فیلم مورد علاقه شما نیز در لیست ما موجود باشد. در هر صورت در بخش نظرات ما را از فیلمهای مورد علاقه خود و نکات مد نظرتان مطلع کنید. با دیجی رو همراه باشید.
نکته: برخی از ژانرهایی که در ادامه میآیند ممکن است ژانر رسمی و شناخته شدهای نباشند و صرفاً جهت دستهبندی فیلمهای لیست انتخاب شدهاند.
ژانر سفر در زمان:
آغازگر (Primer)
محصول سال 2004
آغازگر (Primer)
محصول سال 2004
فیلمهای سفر در زمان خود طیف گستردهای را شامل میشوند. شما میتوانید ناظر فیلمهای سفر در زمان رمانتیک و عاشقانه (مانند فیلم The Time Traveler’s Wife)، بامزه و خنده دار (مانند فیلم Hot Tub Time Machine)، علمی (مانند فیلم Project Almanac) و بسیاری از طبقهبندیهای دیگر در این ژانر باشید. البته فیلمهای سفر در زمان اکشن مانند ترمیناتور نیز وجود دارند که در آن مسافران از دریچه یا پرتالی برای سفر در زمان استفاده میکنند و این سبک از فیلم سازی طی دهه اخیر بسیار مورد استقبال قرار گرفته است.
گاهي اوقات، همانند فیلم “انتقام جویان: پایان بازی” (Avengers Endgame)، سفر در زمان تنها يك ابزار است تا نویسندگان از یک موقعیت سخت و پیچیده رهایی یابند. در این فیلم بینندگان در حال تماشای فیلمی با محتوای به غیر از سفر در زمان هستند که تانوس نیمی از جمعیت جهان را از بین میبرد. بسیار خب، چگونه میتوان این مشکل را حل کرد؟ راه حل این است که در زمان سفر کرده و مانع جمع آوری سنگها توسط تانوس شوید و اگر هم که این کار جواب نداد میتوانید گال (زن شگفت انگیز در مجموعه فیلمهای انتقام جویان) را خبر کنید تا به کمک شما آمده و مانع از نابودی نیمی از جهان شود!
سفر در زمان غیرممکن است و ریاضیاتش نیز بسیار پیچیده و اگر بخواهیم صادقانه بگوییم بسیار کسل کننده است. با این حال، واقع بینانهترین فیلم سفر در زمان، احتمالاً فیلم “آغازگر” (Primer) میباشد، فیلمی با بودجه کم که در جشنواره ساندنس جایزه بهترین فیلم از نگاه هیئت داوران را به دست آورد.
ژانر استیمپانک:
اکتشافات جغرافیایی اسرارآمیز جاسپر مورلو (The Mysterious Geographic Explorations of Jasper Morello)
محصول سال 2005
اکتشافات جغرافیایی اسرارآمیز جاسپر مورلو (The Mysterious Geographic Explorations of Jasper Morello)
محصول سال 2005
استیمپانک به خوبی موفق به داشتن هر دو جهان یعنی هم گذشته و هم آینده در سری فیلمهای خود است. این سبک از فیلمها کاملا آینده نگرانه هستند که در زمانهای گذشته اتفاق میافتند. بنابراین شما در آنها شاهد بسیاری از گجتهای خاص و اسلحههای بسیار بزرگ که همگی از بخار نیرو میگیرند، هستید. این فیلمها که معمولاً در اواخر دوره سلطنت ملکه ویکتوریا ساخته شدهاند، علم را اندکی در کارهای دخیل میکنند و به جای نشان دادن واقعیتها بیشتر به دنبال جذاب بودن فیلم هستند.
برای مثال فیلم “غرب وحشی” (Wild Wild West) را با بازی درخشان ویل اسمیت و کوین کلین در نظر بگیرید، این فیلم هر آنچه که از فضای فیلمهای وسترن (غربی) انتظار دارید را برآورده میکند و علاوه بر این در این فیلم شما شاهد هواپیماهایی که به وسیله پا زدن (مثل دوچرخه) پرواز میکنند و عنکبوت های غول پیکر مکانیکی هستید. این فیلم را نمیتوان جز فیلمهای عالی طبقه بندی کرد و صادقانه بخواهیم در مورد این فیلم صحبت کنیم باید گفت که این فیلم برنده 5 تمشک طلایی شامل بدترین تصویر برداری، موسیقی متن و غیره شد. جوایز تمشک طلایی، جایزهای برای شناخت بدترین فیلمها است. این جایزه توسط جان ویلسن و مو مورفی ابداع شد و مراسم سالانه جوایز تمشک طلایی یک روز پیش از مراسم متناظرش یعنی جوایز اسکار برگزار میشود.
یک فیلم بهتر در ژانر استیم پانک فیلم “هوگو” (Hugo) ساخته مارتین اسکورسیزی است که داستان جذاب یک پسر یتیم که تلاش میکند تا آدم آهنی پدرش را تعمیر کند را روایت میکند. اگر ژانر استیم پانک باعث کنجکاوی شما شده است، انیمیشن اکتشافات جغرافیایی اسرارآمیز جاسپر مورلو را به شما پیشنهاد میکنیم. این انیمیشن کوتاه هر آنچه که یک فیلم در این ژانر باید داشته باشد از ماشینهای بخار تا نور پردازیهای خاص را داراست.
ژانر فضاپیمای چندنسله:
مسافران (Passengers)
محصول سال 2016
مسافران (Passengers)
محصول سال 2016
یکی دیگر از ژانرهای کمتر شناخته شده علمی تخیلی ژانر فضاپیماهای چند نسله میباشد. منظور از فضاپیماهای چند نسله فضاپیماهای بزرگی است که حامل جمعیت زیادی از نجات یافتگان کره زمین است که در فضا به دنبال یافتن خانهای جدید برای سکونت هستند. البته مسافران اصلی در این سفینهها طی سالیان سال میمیرند و آنها امیدوارند تا فرزندان فرزندانشان بتوانند به مقصد برسند و همه چیز را از نو شروع کنند.
یکی از فیلمهای این ژانر، “پاندروم” (Pandorum) میباشد که در آن 60000 نفر از زمین در حال مرگ فرار میکنند تا سفری 123 ساله را برای رسیدن به سیارهای با اتمسفر شبیه کره زمین آغاز کنند. در این فیلم مسافران به خواب بسیار عمیقی میروند و هر از چند سال بیدار شده و به عنوان خدمه فضاپیما جای خود را با خدمه قبلی عوض میکنند. البته در این فیلم شاهد کامپیوترهای پیشرفته ناظر، راکتورهای سوخت اتمی و بسیاری تکنولوژیهای پیشرفته هستیم. این فیلم در ابتدا بسیار جذاب شروع میشود اما در ادامه فیلم موفق نیست و نظر مخاطب را جذب نمیکند.
فیلم “مسافران” (Passengers) با درخشش کریس پرت و جنیفر لارنس را میتوان فیلمی جذاب در این ژانر دانست. این فیلم درباره یک ستارهپیما به نام آوالون است که قرار است در طی یک سفر ۱۲۰ ساله، پنج هزار مسافر و ۲۵۸ خدمه سفینه را به سیارهای دوردست اما قابل سکونت برساند. جهت جلوگیری از بالا رفتن سن سرنشینان و پیر شدن آنها، مسافران با فناوری خواب مصنوعی سفر میکنند که قرار است به صورت خودکار چهار ماه قبل از رسیدن به مقصد آنها را بیدار کند.
ژانر تهاجم بیگانگان:
مریخ حمله میکند! (Mars Attacks)
محصول سال 1996
مریخ حمله میکند! (Mars Attacks)
محصول سال 1996
ژانر تهاجم بیگانگان یکی دیگر از ژانرهای فرعی سبک علمی تخیلی است که فیلمهای بسیاری را نیز در این ژانر شاهد هستیم. اگر علاقه مند به فیلمهای حمله مهاجمان بیگانه به سیاره زمین هستید که چاشنی طنز را نیز به همراه داشته باشد، ما “روز استقلال” (Independence Day) را به شما پیشنهاد میکنیم و یا اگر دنبال فیلمی زیباتر هستید میتوانید “حاشیه اقیانوس آرام” (Pacific Rim) را انتخاب کنید که در آن موجودات بیگانه غول پیکر از دریا بیرون میآیند تا به جنگ انسانیت بروند.
فیلم دیگری که در آن با تهاجم بیگانگان رو به رو میشوید “حمله به بلوک” (Attack the Block) است که در آن شهر لندن به آشوب کشیده میشود. سازندگان این فیلم هزینه زیادی بابت جلوههای ویژه این فیلم نکردند اما با این حال با فیلمنامه و دیالوگهای جذابی رو به رو هستیم.
فیلم انتخابی ما در این بخش که بیش از 101 میلیون دلار در سراسر جهان فروش داشته است، فیلم کمدی و علمی تخیلی “مریخ حمله میکند” (Mars Attacks) میباشد که در آن زمان جوایز متعددی را نیز از آن خود کرد. این فیلم در سال 1996 و به کارگردانی تیم برتون ساخته شد.
ژانر استعمار و کوچ از زمین:
در میان ستارگان (Interstellar)
محصول سال 2014
در میان ستارگان (Interstellar)
محصول سال 2014
گاهی اوقات بیگانگان نمیخواهند فقط به سیاره حمله کرده و آن را نابود کنند، بلکه آنها میخواهند که بر روی آن زندگی کنند و این تعریفی ساده از فیلمهایی با ژانر استعمار و کوچ از زمین است که به نظر میرسد در دهه 1950 فیلمهایی از این دست فراوان بودند. فیلم “هجوم ربایندگان جسم” (Invasion of the Body Snatchers) در سال 1956 احتمالاً شناخته شدهترین نمونه در بین عاشقان این ژانر است. بیگانگان بدن انسانها را تکثیر کرده و مکان حقیقی انسانها را تصاحب میکتتد. اما آنها قادر به شبیه سازی احساسات انسانی نیستند و باید نابود شوند. با این حال، احتمالا باید به فکر تصاحب سیاره دیگری نیز باشیم.
به سراغ فیلمی جذاب در این ژانر میرویم، “میان ستارهای” (Interstellar) فیلمی حماسی علمی تخیلی به کارگردانی کریستوفر نولان است که فیلمنامه این فیلم را کریستوفر نولان به همراه برادرش جاناتان نوشته است؛ همچنین فیزیکدان نظری، کیپ تورن یکی از تهیهکنندگان اجرایی و مشاور علمی فیلم بوده است. در این فیلم در حالی که قحطی و گرسنگی به کرهی زمین چیره شده، گروهی از ستاره شناسان تصمیم میگیرند تا با استفاده از یک کرمچالهی فضایی که به تازگی کشف شده، محدودیتهای سفر انسان به دورترین نقاط فضا را از بین ببرند.
ژانر انسانها به عنوان برده:
جنگ برای سیاره میمونها (Planet of the Apes)
محصول سال 1968
جنگ برای سیاره میمونها (Planet of the Apes)
محصول سال 1968
آینده برای ما به مانند یک سرزمین خارجی و دور از دسترس است که هیچ کس نمیداند در آنجا چه میگذرد. در حالی که انسان پیشرفته ترین موجود کره خاکی است، کسی نمیداند تکامل چه چیزی را در آینده برای ما رقم زده است؟
“سیاره میمونها” (Planet of the Apes)، فیلمی ماجرایی و علمی تخیلی به کارگردانی فرانکلین جی شافنر و تولید شده در سال 1968 میباشد. داستان این فیلم دربارهی گروهی از فضانوردان میباشد که در آیندهای دور طی یک حادثه بر روی یک سیاره سقوط میکنند. بعد از گذشت مدتی آنها مشاهده میکنند که میمونهای هوشمندی که برتر از انسانها هستند در آنجا زندگی میکنند و انسانها را تحت ستم و به بردگی گرفتهاند. شاید انسان در این فیلم بردگی گرفته شده باشد اما از او به عنوان تغذیه و باتری فرآیندها استفاده نمیکنند. ما در شاهکار واچوفسکی و فیلم ماتریکس هم شاهد جنبه متفاوتی از انسان بودن هستیم که بسیاری را با فکر فرو میبرد.
ژانر آرمان شهر:
آواتار (Avatar)
محصول سال 2009
آواتار (Avatar)
محصول سال 2009
فبلمهای علمی تخیلی همیشه به اسلحههای بزرگ، شهرهای ویران شده و افراد گرسنه نیست. گاهی اوقات ما شاهد نوع دیگری از فیلمهای آینده نگرانه هستیم و در این بین” آواتار” (Avatar) را مثال میزنیم. انسانهایی سیاره خود را نابود کردهاند و یک سیاره را در نزدیکی خود مییابند. البته در آن سیاره هوا برای انسان مسموم است اما برای ساکنان آن سیاره و شهر پاندورا هوا بسیار مطلوب است. با این حال حتی اگر نمیتوانیم در آنجا زندگی کنیم، مطمئناً راهی وجود دارد که بتوانیم از آن استفاده کرده و منابع آن سیاره را به چنگ بیاوریم. در این فیلم مردم پاندورا به وسیله یک نظم خاص با طبیعت زندگی میکنند و انسانها با استفاده از تکنولوژی، آواتارها را شبیه سازی کرده و برای استخراج و یافتن کانیهای شگفت انگیز و کم یاب از آنها استفاده میکند.
در فیلم “آواتار” اگر به سر تا سر شهر زیبای پاندورا نگاه کنید آرمان شهری را میبینید که البته با فعالیت انسانها دوام نمیآورد. هر کجا سیاره زیبایی باشید که با طلوع خورشید طبیعت شکوفا میشود و رشد میکند، باید در هر لحظه انتظار انسانی را داشته باشید که به آنجا حمله میکند و خواهان تصاحب منابع طبیعی و گنجهای با ارزش است.
ژانر پادآرمان شهر یا آخرالزمانی:
مکس دیوانه 2 (Mad Max 2)
محصول سال 1981
مکس دیوانه 2 (Mad Max 2)
محصول سال 1981
اگر ژانر آرمان شهر برای شما خیلی جذاب نبود میتوانید پادآرمان شهر را امتحان کنید، تعداد فیلمهای بیشتری نیز در این ژانر وجود دارد. فیلمهایی که در یک بیابان و یا در یک مرکز خرید متروک روایت میشوند و به ما نشان میدهند که اگر روشهای مدیریت سیارهمان را اصلاح نکنیم، چه عاقبتی منتظر ما خواهد بود. موردی نیز که در مورد فیلمهای پادآرمان شهر وجود دارد این است که این فیلمها معمولاً هیجان انگیزتر از فیلمهای آرمان شهری هستند.
درست است که در فیلم “آواتار” مناظر بسیار زیبایی مشاهده میکنید اما در سری فیلمهای “مکس دیوانه” (Mad Max) شما شاهد هرج و مرج و بیقانونی هستید. حتی در ” آواتار” ما اکثرا شاهد تیر و کمان هستیم در حالی که در “مکس دیوانه” میبینیم که تفنگ آتشزا را به سقف ماشین وصل کرده و همه چیز سر راه خود را نابود میکنند. اگر فیلم “مکس دیوانه: جاده خشم” (Mad Max: Fury Road) را نیز دیده باشید میتوان دیذ که این تفنگ آتشزا به سر یک گیتار متصل شده و با نواختن نتها آماده نابود کردن دشمنان میباشد.
ژانر اولین برخورد:
ورود (Arrival)
محصول سال 2016
ورود (Arrival)
محصول سال 2016
ژانر اولین برخورد در واقع در مورد نابودی و جنگ بین انسانها و بیگانگان نیست. این ژانر زمانی را روایت میکند که انسانها برای اولین بار با بیگانگان ارتباط برقرار میکنند. به عنوان مثال، در فیلم “برخورد نزدیک از نوع سوم” (Close Encounters of the Third Kind)، بیگانگان در لحظات انتهایی فیلم ظاهر میشوند. در فیلم “تماس” (Contact) نیز، جودی فاستر به عنوان زنی که با بیگانگان تماس دارد، لحظات خاصی را به تماشاچی نشان میدهد.
“ورود” (Arrival) یک فیلم علمی تخیلی آمریکایی به کارگردانی دنی ویلنوو میباشد که در سال 2016 به روی پردههای سینما رفت. داستان این فیلم درباره زنی جوان و یک زبانشناس برجسته به نام لوییس است که اغلب اوقاتش را به تدریس در دانشگاه اختصاص میدهد. با فرود آمدن 12 سفینه فضایی در نقاط مختلف جهان از جمله آمریکا، جوی پر از وحشت و ترس و ابهام بر دنیا حاکم میشود. ارتش آمریکا با توجه به سابقه لوییس، که یک زباشناس ماهر است به سراغش میرود و درخواست همکاری میکند تا شاید او بتواند گره از مشکل آنها باز کند.
فیلم “ظهور”، یک فیلم با معیارهای فیلم سازی بسیار موفق بود و به عقیده بسیاری از افراد این فیلم هوشمندانهترین فیلمی بود که تا کنون در مورد ارتباط با بیگانگان ساخته شده است و البته قهرمانهای این فیلم فیزیکدانان و زبان شناسان بودند. در این فیلم شاهد ارتباطی جهانی و صلح جویانه برای حل مشکل برقراری ارتباط با بیگانگان و راه حلهای نجات بشریت بودیم.
ژانر اپرای فضایی:
توپهای فضایی (Spaceballs)
محصول سال 1987
توپهای فضایی (Spaceballs)
محصول سال 1987
این ژانر با توجه به نامش هیچ ارتباطی با آواز خواندن ندارد، همه چیز اپراهای فضایی مربوط به شکوه و عظمت هستی است و شامل داستانهای حماسی، ماجراجویانه، ملودرام و عاشقانه در سراسر هستی میباشد. در این گونه فیلمها ما به فضاهای بسیار دور سفر میکنیم، به سیارات ناشناخته قدم میگذاریم و شاهد دشمنانی هستیم که اکثرا لباس مشکی به تن داشته و با تکنولوژیهای خاص خودشان در حال تصاحب سیارات مختلف هستند. احتمالا شما نیز با این جملات به یاد مجموعه “جنگ ستارگان” (Star Wars) افتاده اید.
اپراهای فضایی اغلب طی چند قسمت عرضه میشوند. فیلم “فلش گوردون” (Flash Gordon) نمونه اولیهای از این ژانر میباشد. فیلمی سریالی که قسمت اول آن در سال 1936 بر روی پرده سینما رفت و دارای 13 قسمت بود. خصوصیت اصلی فیلمهایی در این ژانر، جنگ افراد شریف و صلح جو بر علیه امپراتوریهای ظالم که خواهان تصرف دنیا هستند، میباشد. همچنین این فیلمها دارای موسیقیهای جذاب، دیالوگهایی خاطره انگیز و حرکات و وسایلی نمادین هستند که تمام این ویژگیها را در فیلم “توپهای فضایی” (Spaceballs) میبینیم. “توپهای فضایی” فیلمی علمی تخیلی به کارگردانی مل بروکس است. در این فیلم شهر کیهانی “توپهای فضایی” با کمبود هوا برای تنفس روبه رو است و به همین دلیل رئیس جمهور اسکروب یوگورت به فرماندهی سفینهی فضاییاش دارک هلمت مأموریت میدهد تا با ربودن دختر پادشاه سیاره درویدیا اتمسفر سیاره را به دست آورد. این فیلم جذاب با فروش بالای خود در آن زمان توانست نظر بسیاری از منتقدین را به خود جذب کند. اگر به دنبال یک فیلم زیبا برای لذت بردن از اوقات فراقت خود هستید ما “توپهای فضایی” را به شما پیشنهاد میکنیم.