حمورابی معروف‌ترین امپراطور بابل و یکی از بزرگ‌ترین حاکمان جهان بود. وی به عنوان ششمین امپراطور آموری‌ها، تاج و تخت را از پدرش سین موبالیت به ارث برد. حمورابی در سال 1810 قبل از میلاد در شهر بابل (عراق امروزی) متولد شد. سهم وی در پیشرفت و گسترش بابل بسیار چشمگیر بوده است.
بزرگ‌ترین دستاورد حمورابی بسط و گسترش قلمرو پادشاهی خود بوده که تا پیش از آن فاقد سیستم حکومتی و قانونی مشخصی بود. وی مجموعه خاصی از قوانین را که به عنوان قانون حمورابی شناخته می‌شود، در سراسر سرزمین‌های بین‌النهرین معرفی و اعمال کرد. این اقدام وی، یک تغییر ساده ولی بسیار موثر برای اداره این مناطق محسوب می‌شود. حمورابی همه ایالت‌ها و شهرها را تحت یک امپراطوری قدرتمند کنار هم قرار داد که در آن هر شهروند با قوانین خاصی زندگی می‌کرد.
با این مقدمه، در ادامه قصد داریم شما را با 8 دستاورد بزرگ حمورابی که هم اکنون نیز بسیار جالب و شگفت‌انگیز هستند، آشنا کنیم. با ما در دیجی رو همراه باشید.
1. امپراطوری بزرگ بابل
حمورابی پادشاهی خود را از رودخانه دجله و فرات گسترش داد و با قدرت و قاطعیت بر تمام امپراطوری خود حکومت راند. وی بیش از همه پادشاهان در هزاره دوم پیش از میلاد، مورد تقدیر قرار گرفت و حتی به عنوان خدای زنده از وی یاد شد. از حمورابی حتی پس از مرگش نیز به خاطر سه اقدام برجسته‌اش در ذهن‌ها ماندگار شد: او پیروزی را در جنگ به ارمغان آورد، عدالت را توسعه داد و صلح را در سراسر امپراطوری برقرار کرد.
2. فتح بین‌النهرین
حمورابی با توانایی و بینش ذاتی خود، امپراطوری بابل را گسترش داد. وی این کار را از طریق پیمان بستن با کشورهای مجاور یا اشغال آن‌ها انجام داد. اولین فتح وی ایلام بود که با ایجاد اتحاد با شهر لارسا، آن‌ها را شکست داد. وی پس از فتح ایلام، اتحاد با لارسا را برای حمله به سایر شهرها مانند اوروک و ایسین که متعلق به لارسا است، شکست.
برای فتح اوروک، او با شهرهای نیپور و لاگاش متحد شد، سپس اتحاد با آن‌ها را نیز شکست و همه را از این روند گیج و متعجب نمود. سرانجام حمورابی توانست لارسا را تصرف کند و به هدف اصلی خودش برسد. وی پس از فتح مناطق جنوبی بین‌النهرین، توجه خود را به مناطق شمالی و غربی این منطقه استراتژیک معطوف کرد. پس از آن، او منطقه ایرا را تصرف نموده و سایر ایالت‌های باقیمانده را شکست داد. به این ترتیب حمورابی توانست تا سال 1750 قبل از میلاد کل بین‌النهرین را فتح کند.
3. قانون حمورابی
حمورابی زمان زیادی را برای ساختن امپراطوری خود صرف نمود، با این حال وی توجه ویژه‌ای هم به قانون اساسی بین‌النهرین و ایجاد یک سیستم قضایی جدید داشت. مجموعه قوانین وی که به قانون حمورابی معروف است، جامع‌ترین مجموعه قوانین جهان باستان است. این قوانین بر روی 12 سنگ نوشته شدند و در معرض دید عموم قرار گرفتند تا همه بتوانند آن‌ها را ببینند.
کتیبه‌ها شامل 282 قانون بود که همگی در این قالب نوشته شده بود: “اگر … پس …”. این اصول در قالب قوانین داخلی، اجتماعی و تجاری طبقه‌بندی شدند و شامل همه چیز، از اموال، ازدواج و روابط خانوادگی گرفته تا جرم و مجازات بود. قوانینی برای حمایت از زنان، کودکان، بردگان و دارایی وضع شده بود و برای کسانی که از قحطی، سیل و خشکسالی آسیب دیده‌اند، مقرراتی در نظر گرفته شد. حمورابی برای اولین بار ایده جرم و مجازات را مطرح کرد. علاوه بر این، مجازات‌ها ثابت نبوده و متناسب با شدت جرم متفاوت بودند.
برخی از جزئیات قابل توجه قانون حمورابی:
- گاهی اوقات مجازات هزار برابر شدیدتر از جرم بود.
- شرایط و ضوابط با توجه به جنسیت و سن تغییر می‌کرد.
- این قانون حداقل دستمزد کارگران را تضمین می‌کرد.
- اگر کسی شهادت نادرستی ارائه می‌داد به اعدام محکوم می‌شد.
- این قوانین تا سالیان طولانی پس از مرگ حمورابی وجود داشتند و اجرا می‌شدند.
4. تحولات داخلی و معماری
حمورابی پس از ایجاد امپراطوری عظیم بابل، توجه خود را به توسعه داخلی کشورش معطوف کرد. وی زیرساخت‌های بزرگی از جمله امکان عمومی و معابد را ایجاد کرد و توسعه داد. وی یکی از بزرگ‌ترین مجریان طرح‌های معماری بود که خود شخصاً بر بسیاری از آثار نظارت داشت. در شهر بابل جاده‌ها، باغ‌ها و دریاچه‌ها صرفاً به خاطر زیبایی و وجهه شهر ساخته شدند. از این طریق حمورابی اطمینان حاصل کرد که در بابل مدت‌ها پس از مرگش نیز آثارش وجود داشته و به یادگار خواهد ماند.
5. شهرنشینی
بیشترین میزان توسعه شهر بابل در زمان حمورابی انجام شد. بابل اولین شهری بود که 200 هزار نفر به طور همزمان در آن زندگی می‌کردند. در حالی که امپراطورهای دیگر نیز به ساخت این شهر و کنترل جمعیتش کمک کردند، ولی بدون شک سهم حمورابی بیشتر از سایرین بوده است. وی با اقدامات گسترده ساختمانی، جلوه‌ای تازه به بابل بخشید و توانست بسیاری از مردم را در این شهر مستقر کند.
امروزه بیشتر اطلاعاتی که از زندگی روزمره شهروندان بابلی به دستمان رسیده، از طریق 55 نامه‌ای است که احتمالاً توسط خود حمورابی نوشته شده‌اند. در این نامه‌ها وی در مورد چالش‌هایی که در زمان حاکمیت با آن‌ها روبرو بوده، مانند نحوه مقابله با سیل یا اینکه چه اقداماتی لازم است در برهه‌های زمانی خاصی از تقویم بابلی انجام شود، صحبت می‌کند.
6. محافظت از قلمرو
حمورابی چندین دهه امپراطور بابل بود. در این مدت وی نه تنها امپراطوری بابل را ساخت و توسعه داد، بلکه با اتحاد با کشورهای همسایه یا حمله به آن‌ها از این امپراطوری محافظت نمود. حمورابی برای دفع و جلوگیری از حمله دشمن، کانال‌هایی را در داخل شهر بابل احداث کرد. وی همچنین دیوارهای شهر را بالا برد تا از حمله در امان بماند. از این طریق وی توانست در دوره سلطنت خود، در شهر بابل صلح و امنیت برقرار کند.
7. توسعه کشاورزی
حمورابی می‌دانست که یک امپراطوری بزرگ به پایگاه کشاورزی قوی نیاز دارد تا بتواند توسعه یابد. وی آب رودخانه دجله و فرات که در کنار شهر بابل بود را مهار کرد و کانال‌هایی برای تأمین آب به تمام نقاط پادشاهی‌اش احداث نمود. در نتیجه کشاورزان قادر به توسعه کشاورزی و روش‌های بهتر کشت شدند. بابلی‌ها یاد گرفتند که چگونه می‌توان در خاک‌های حاصلخیز، میوه و سبزیجات و محصولات زراعی را به درستی و به بهترین نحو کاشت و برداشت کرد.
8. طبقه‌بندی جامعه
حمورابی بر این باور بود که تقسیم‌بندی مناسب جامعه برای برقراری صلح در امپراطوری بسیار مهم است. او با این تفکر، جامعه بابل را به سه طبقه تقسیم کرد: مردان و زنان آزاد، مردم عادی و برده‌ها که پایین‌ترین طبقه اجتماعی بودند.
قوانین مختلفی برای هر یک از این طبقات وجود داشت. از آنجا که شهروندان آزاده عالی‌ترین طبقه بودند، همیشه تحت حمایت قانون و از قدرت و آزادی بیشتری برخوردار بودند. در حالی که بردگان فقط در رابطه با مسائل پولی غرامت دریافت می‌کردند و آزادی زیادی نداشتند.
سخن آخر
حمورابی پادشاه بی‌رحمی بود که به جاه طلبی و رویا‌پردازی شهرت داشت، اما به نظر می‌رسد که او اشتباهات خود را با تحولاتی که به منظور بهبود زندگی شهروندانش انجام می‌داد، می‌پوشاند و کمرنگ می‌نمود. به این ترتیب نمی‌توان او را به عنوان یک پادشاه خوب یا بد طبقه‌بندی کرد ولی بدون شک حمورابی یکی از بزرگ‌ترین پادشاهان تاریخ بوده است. در طول سلطنت حمورابی، شهر بابل به عنوان یکی از بزرگ‌ترین و پیشرفته‌ترین شهرهای بین‌النهرین شناخته شد و در چند سال اول سلطنت، او توانست صلح را در سراسر این قلمرو برقرار کند. پس از مرگ حمورابی در سال 1750 قبل از میلاد، امپراطوری به پسرش سامسو ایلونا منتقل شد و در این زمان بود که حکومت بابل روند نزولی خود را آغاز کرد.
عالی و کامل بود خیلی برام مفید واقع شد ممنون
عزیزم حمورابی توسط مردوک به همه جا رسید