حتی اگر اطلاعات دقیقی از عکاسی و گرافیک رایانه‌ای نداشته باشید، حتماً تا به حال متوجه شده‌اید که است که تصاویر از نظر ارتفاع و عرض متفاوت به نظر می‌رسند. برخی از عکس‌ها بسیار کشیده هستند در حالی که برخی دیگر بیشتر حالت مربعی دارند. اما ممکن است هرگز دلیل این تفاوت را به درستی متوجه نشده باشید.
در واقع، هر تصویر یا ویدیو دارای مشخصه‌ای به نام نسبت تصویر یا Aspect Ratio است که معمولاً به یکی از دو صورت 4:3 (4 به 3) یا 16:9 (16 به 9) می‌باشد. اما این دو چه تفاوتی با هم دارند و از کدام یک باید استفاده کنیم؟
در ادامه این مقاله با ما در دیجی رو همراه باشید تا شما را با تعریف نسبت تصویر و تفاوتی که بین 4:3 و 16:9 وجود دارد، آشنا کنیم.
نسبت تصویر چیست؟
نسبت تصویر رابطه بین ارتفاع و عرض تصویر را بیان می‌کند. این نسبت معمولاً به صورت x:y بیان می‌شود که در آن x همان عرض تصویر یا ویدیو و y نیز ارتفاع می‌باشد.
برای مثال، وقتی می‌گوییم یک تصویر پانوراما دارای نسبت تصویر 3:1 است، بدان معناست که به ازای هر سه واحد عرض، یک واحد ارتفاع وجود دارد و این یعنی تصویر عریض و کشیده به نظر می‌رسد.
تاریخچه‌ای کوتاه از نسبت‌های 4:3 و 16:9
هنگامی که ویلیام دیکسون فیلم موشن کپچر را در سال 1889 اختراع کرد، از یک فیلم 35 میلی متری استفاده کرد که دارای نسبت 1.33:1 یا 4:3 بود. با توجه به مقاله جان بلتون در سال 1990 که ریشه‌های فیلم 35 میلی متری را به عنوان استاندارد صنعت فیلم و سینما مورد بررسی قرار داده، زمانی که دیکسون دستگاه کینتوسکوپ را که یکی از اولین ابزارهای مشاهده تصاویر متحرک بود برای توماس ادیسون ساخت، از فیلم‌های 70 میلی متری مورد استفاده در دوربین‌های کداک بهره گرفت. سپس آن را به دو قسمت تقسیم کرد و به این ترتیب بود که فرمت 35 میلی متری به عنوان یک استاندارد معرفی شد.
اگر چه توضیح بیشتری در مورد اینکه چرا این قالب ترجیح داده شد، وجود ندارد، اما هر چه که بود در نهایت در بین فیلمسازان محبوبیت پیدا کرد. در ادامه، این قالب تصویربرداری در دوربین‌های عکاسی نیز مورد استفاده قرار گرفت و لایکا آن را در دهه 1920 محبوب کرد.
در نهایت، سازندگان تلویزیون هم فرمت 4:3 را برای صفحه نمایش خود در نظر گرفتند. با محبوب‌تر شدن تلویزیون نسبت به سینما، استودیوهای فیلمسازی شروع به استفاده از فرمت‌های گسترده‌تر مانند 2.59:1 و 1.85:1 کردند تا فیلم‌های سینمایی خود را از برنامه‌های تلویزیونی متمایز کنند. این نسبت‌های تصویر به بیننده احساس داشتن زاویه دید گسترده‌تری را داده و این امکان را فراهم می‌کرد که تا هر چه بیشتر در فضای فیلم غرق شود.
به گفته وب سایت Studio Binder، نسبت تصویر 16:9 برای آینده مانیتورها و نمایشگرها توسعه یافت و دکتر کرنز اچ. پاورز از انجمن مهندسان تصویر متحرک و تلویزیون این نسبت تصویر را پس از انجام چندین محاسبه ریاضی و ارزیابی نسبت‌های رایج موجود در دهه‌های 80 و 90 در نظر گرفت.
فرمت 16:9 به نمایشگر اجازه می‌دهد تا نسبت‌های مختلف تصویر را به شکلی مناسب نشان دهد و نوارهای مشکی کنار یا بالای تصویر به حداقل می‌رسد. از آنجایی که این نسبت تصویر چیزی بود که صفحه نمایش‌های با وضوح بالا و مدرن از آن استفاده می‌کردند، تهیه‌کنندگان سینما و تلویزیون نیز از آن پیروی کردند که در نهایت منجر شد امروزه نسبت تصویر 16:9 محبوبیت بسیار زیادی داشته باشد.
مقایسه دو نسبت تصویر 4:3 و 16:9
تنها تفاوت بین این دو نسبت تصویر، ناحیه دید آن‌هاست. نسبت تصویر 16:9 اجازه می‌دهد تا صفحه نمایش عریض‌تری داشته باشیم و قابی که ارائه می‌کند 78 درصد عریض‌تر از ارتفاع آن است. از سوی دیگر، نسبت تصویر 4:3 قابی دارد که تنها 33 درصد عریض‌تر از ارتفاع است.
با توجه به این ویژگی‌ها و با فرض اینکه از لنز مشابهی در دوربین عکاسی خود استفاده کنید و از یک نقطه عکس بگیرید، نسبت تصویر 16:9 حدود 33 درصد بیشتر از 4:3، فضای افقی را پوشش می‌دهد. اما اگر بخواهید با برش دادن قاب 4:3 آن را به تصویری با نسبت ابعاد 16:9 تبدیل کنید تا زاویه دید گسترده‌تری داشته باشید، حدود 25 درصد از آنچه که دوربین 4:3 در حالت عمودی می بیند را از دست خواهید دید.
برای اینکه تفاوت این دو نسبت تصویر را به خوبی درک کنید، به مثال‌های زیر نگاه کنید. تصویر 16:9 باعث می‌شود که صحنه وسیع‌تر و گسترده‌تر به نظر رسیده و حس حضور در یک استادیوم پر از جمعیت را به خوبی به شما منتقل کند.
اما بر عکس با نگاه کردن به تصویر 4:3، جزئیات بیشتری را به صورت عمودی خواهید دید. اگر چه این همان عکس است، اما به دلیل خالی بودن آسمان، شلوغی صحنه کمتر احساس می‌شود.
بنابراین، نسبت تصویری که استفاده می‌کنید به نیازهای شما و هدفی که از عکاسی و خلق تصویر دارید بستگی دارد. با این وجود، در ادامه شما را با رایج‌ترین کاربردهایی که این دو نسبت تصویر در عکاسی و فیلمبرداری دارند، آشنا خواهیم کرد.
از کدام نسبت تصویر باید استفاده کنیم؟
در حالی که نسبت تصویر 16:9 باعث می‌شود صحنه گسترده‌تر احساس شود، و اکثر گوشی‌ها و نمایشگرها نیز از این نسبت تصویر استفاده می‌کنند، اما به این معنی نیست که در همه حال باید از آن استفاده کنید. این هدف شما است که نسبت تصویر ایده آل را مشخص می‌کند، بنابراین بیایید به سه موقعیت رایج که در آن باید از بین دو گزینه 4:3 و 16:9 به درستی انتخاب کنید، نگاهی بیاندازیم.
چاپ عکس
بهترین نسبت تصویر برای عکس‌ها 4:3 است که معمولاً جزئیات بیشتری از صحنه را ثبت می‌کند. علاوه بر این، به شما انعطاف‌پذیری می‌دهد تا در طول پردازش پس از عکاسی، تصویر را برش دهید. همچنین این نسبت عالی برای 4R است که یکی از اندازه‌های استاندارد برای چاپ عکس‌ها محسوب می‌شود.
به مرور که تجربه کسب می‌کنید و می‌خواهید عکس‌های هنری بیشتری را امتحان کنید، توصیه می‌کنیم سبک‌های مختلف نسبت‌های تصویر را نیز امتحان کنید. انجام این کار می‌تواند دیدگاه جدیدی را به محتوای تولیدی شما، به خصوص با خلق تصاویری با زاویه دید باز و ویدیوهای سینمایی، به ارمغان بیاورد.
بنابراین، همواره سعی کنید بیشتر عکس‌های خود را در نسبت ابعاد 4:3 بگیرید و در صورت نیاز با برش دادن آن را به نسبت 16:9 تبدیل کنید.
به‌اشتراک‌گذاری عکس‌ها به صورت آنلاین
اگر از وب‌سایت‌های اشتراک‌گذاری عکس مانند Flickr و نمونه‌های مشابه آن استفاده می‌کنید، لازم نیست نگران نسبت تصویر باشید، زیرا آن‌ها معمولاً عکس‌های شما را همانطور که عکس می‌گیرید نشان می‌دهند. با این حال، برخی از پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی، مانند اینستاگرام، رویکرد متفاوتی دارند.
وقتی اینستاگرام راه اندازی شد، فقط به کاربران اجازه می‌داد عکس‌های 1:1 یا مربعی ارسال کنند! در نهایت، این شبکه امکان انتخاب از بین دو نسبت تصویر 4:5 و 1.91:1 را ممکن کرد. بنابراین، اگر در فید خود پست می‌گذارید، نسبت تصویر 4:3 به خوبی جوابگو خواهد بود، اما اگر قصد به‌اشتراک‌گذاری عکس در استوری‌های اینستاگرام یا ریلز دارید، نسبت اصلی آن 16:9 است، به این معنی که باید از نسبت 16:9 استفاده کنید.
فیلمبرداری
برعکس عکاسی، بهترین نسبت تصویر برای فیلمبرداری 16:9 است زیرا اکثر نمایشگرهای مدرن مانند تلویزیون، تبلت، گوشی و مانیتور رایانه دارای نسبت تصویر 16:9 هستند.
نسبت تصویر 16:9 به شما امکان می‌دهد تا کل ویدیوی خود را بدون نیاز به برش دادن کناره‌ها در نمایشگرهای مدرن امروزی پخش کنید. این نسبت ابعاد به خصوص هنگام ضبط ویدیو از مناظر طبیعی بسیار شگفت‌انگیزتر به نظر رسیده و به شما امکان می‌دهد تمام منظره را در قاب دوربین خود به نمایش بگذارید.
دقیقاً به همین دلیل است که اکثر دستگاه‌ها به صورت بومی ویدیو را با نسبت تصویر 16:9 ضبط می‌کنند. 16:9 برای پلتفرم‌های پخش ویدئو مانند یوتیوب نیز بهترین گزینه است.
امتحان کردن نسبت‌های تصویر مختلف
نسبت تصویر یکی از ویژگی‌های جدایی‌ناپذیر هر عکس یا ویدیویی است و نحوه مشاهده شدن آن و درک محتوا را تعیین می‌کند. هنگامی که با اصول اولیه آشنا شدید، بسته به نوع محتوایی که ایجاد می‌کنید، سعی کنید نسبت‌های مختلف را امتحان کنید. به عنوان مثال، استفاده از نسبت 2:39:1 در هنگام فیلمبرداری، ظاهر سینمایی‌تری به آن می‌دهد و ویدیوی شما شبیه به فیلمی می‌شود که در سینما تماشا می‌کنید. همچنین، ممکن است لازم باشد بسته به پلتفرم رسانه اجتماعی که برای آن محتوا تولید می‌کنید، طوری برنامه‌ریزی کنید تا همواره با یک نسبت تصویر خاص عکس بگیرید.
