چرا ویروس کرونا به افراد مسن بیشتر صدمه می‌زند؟

مطالعات جدیدی که اخیراً برای مقایسه پاسخ ایمنی بدن به ویروس کرونا در گروه‌های سنی مختلف انجام شده، می‌تواند توضیح دهد كه چرا در ابتلا به بیماری کووید-19، بیماران مسن در مقایسه با بیماران جوان‌تر، بیشتر در معرض خطر قرار دارند.

نتایج این مطالعه که این هفته در یکی از مجلات انجمن میکروب شناسی آمریکا به نام mBio منتشر شده، نشان می‌دهد که بیماران مسن درگیر با این بیماری دارای تعداد کمتری از سلول‌های ایمنی مورد نیاز برای دفع ویروس از بدن هستند و این سلول‌ها در بدن افراد مسن با فرکانس و سرعت پایین‌تری تولید می‌شود.

گنادی زلینسکی، دکترای علوم پزشکی در دانشگاه اسن آلمان که رهبری تیم تحقیقات را بر عهده داشته، می‌گوید:

افراد مسن در مقایسه با جوان‌ترها بیماری را به شکل شدیدتری تجربه می‌کنند و ما دریافتیم که بخش تولید سمیت سلولی در سیستم ایمنی این افراد برای پاسخ به ویروس کارآمد نیست.

آقای زلینسکی و همکارانش نمونه خون 30 نفر را که دارای موارد ابتلای خفیف به کووید-19 بودند، مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند تا ببینند در هنگام عفونت به ویروس کرونا، سلول‌های T چگونه برای شناسایی و از بین بردن سلول‌های آلوده وارد عمل شده و پاسخ می‌دهند. بازه سنی بیماران مورد مطالعه نیز بین 25 تا 96 سال بوده است.

محققان در جریان این مطالعه دریافتند که در همه بیمارانی که دچار عفونت حاد ناشی از ویروس SARS-CoV-2 شده‌اند، تعداد سلول‌های T موجود در خون در مقایسه با افراد سالم کاهش یافته است.

به گفته زلینسکی، این کاهش تعداد سلول‌های T یکی از شگفتی‌های متعدد و البته ناخوشایند کووید-19 است. اکثر ویروس‌ها، پس از ورود به بدن باعث می‌شوند تا سیستم ایمنی سلول‌های T بیشتری آزاد کند. این سلول‌ها شامل سلول‌های T موسوم به “قاتل” هستند که نقش مهمی در ریشه کن کردن سلول‌های آلوده به ویروس دارند.

سلول‌های T قاتل با تولید مولکول‌های سمی سلول‌های آلوده بدن را از بین می‌برند. بنابراین همان‌طور که آقای زلینسکی نیز اشاره کرده، هر چه سیستم ایمنی بدن فرد تعداد کمتری از این نوع سلول‌های T تولید کند، در مبارزه با عفونت ویروسی شانس کمتری برای موفقیت خواهد داشت.

در گروه بیماران مبتلا به کووید-19 که توسط زلینسکی و همکارانش مورد مطالعه قرار گرفتند، محققان به طور مشابه دریافتند که تعداد سلول‌های T ویژه‌ای با نام +CD8 که وظیفه تولید مولکول‌های سمی برای پاسخ به ویروس این بیماری را بر عهده دارند، با افزایش سن کاهش می‌یابد و این کاهش ​​در بیماران بالای 80 سال بسیار چشمگیرتر است. به علاوه، سلول‌های T قاتل در بیماران 80 تا 96 ساله با سرعت کمتری مولكول‌های سمیت سلولی تولید می‌کنند.

ویروس کرونای جدید با نام علمی SARS-CoV-2 به سلول‌های بینی یا دهان افراد متصل شده و از آنجا می‌تواند به ریه‌ها گسترش یافته و خود را به اندام‌های دیگر نیز برساند. در نهایت این ویروس باعث ایجاد عفونتی در بدن می‌شود که می‌تواند زندگی بیمار را تهدید کنند. زلینسکی می‌گوید: سلول‌های T تولید کننده سمیت سلولی، در این مرحله حاد از عفونت به شکل جدی برای کنترل بیماری می‌جنگند.

وی در ادامه اشاره می‌کند که اگر سیستم ایمنی یک بیمار مسن سلول‌های T قاتل کمتری تولید کند و این سلول‌ها به اندازه کافی مسلح نباشند، ممکن است نتوانند در برابر SARS-CoV-2 به خوبی از بدن دفاع کنند. در نتیجه، ذرات ویروسی می‌توانند به گسترش خود ادامه داده و عفونت را تشدید کنند.

این داده‌های جدید نشان می‌دهند که سلول‌های T تولید کننده سمیت سلولی نقشی اساسی در کنترل عفونت‌های اولیه دارند، اما در عین حال زلینسکی هشدار می‌دهد هنوز خیلی زود است که بفهمیم آیا می‌توان از این یافته‌ها برای طراحی داروهای تقویت ایمنی موثرتر استفاده کرد یا نه.

این گروه تحقیقاتی در آزمایش‌های قبلی خود که بر روی موش‌ها انجام شده بودند، دریافتند که با استفاده از یک داروی تقویت ایمنی برای فعال کردن سلول‌های T قاتل، روند کنترل ویروس در ابتدا بسیار بهبود می‌یابد اما این احتمال وجود دارد که در ادامه به ریه‌ها و سایر اندام‌ها آسیب وارد شود.

در انتها باید اشاره کنیم که به گفته زلینسکی، مطالعات بیشتر برای درک بهتر خطرات و مزایای احتمالی تداخل در روند تولید سلول‌های T به عنوان راهی برای کنترل SARS-CoV-2 و ویروس‌های دیگر، ضروری است.