در یک پروژه جاه‌طلبانه و آینده‌نگرانه، یک مطالعه و مسابقه طراحی پیشگامانه منجر به خلق مدلی مفهومی برای یک سفینه فضایی شد که توانایی انجام یک سفر بین ستاره ای یک طرفه و 250 ساله به آلفا قنطورس (Alpha Centauri)، نزدیک‌ترین سامانه ستاره‌ای به زمین، را دارد. این مطالعه، که بخشی از رقابت جهانی «پروژه هایپریون» (Project Hyperion) بود، تخیلات دانشمندان، مهندسان و معماران را به خود مشغول کرده است.
طرح برنده، با نام «کریسالیس» (Chrysalis)، تصویری از یک کشتی خودکفا و پایدار را ارائه می‌دهد که قادر است 1000 مسافر را در طول چندین نسل در خود جای دهد. این طرح نه تنها یک وسیله حمل و نقل فضایی، بلکه یک اکوسیستم کامل برای زندگی انسان در اعماق فضا است، جایی که هدف نهایی، بنیانگذاری یک تمدن جدید در یک سیاره دیگر است. در ادامه، به بررسی دقیق‌تر ویژگی‌ها و قابلیت‌های این سفینه فضایی نوآورانه خواهیم پرداخت. با ما در دیجی رو همراه باشید.
کشتی خودکفا: طراحی شده برای ترک ابدی زمین
با طول حیرت‌انگیز 58 کیلومتری، کریسالیس مجموعه‌ای پیچیده از اکوسیستم‌های زیستی را در خود جای داده که برای بقای طولانی مدت انسان‌ها ضروری هستند. در داخل این سفینه، همه چیز از اتاق‌های تولید غذا و کتابخانه‌ها گرفته تا پارک‌ها، مناطق مسکونی چند طبقه، مدارس و حتی مجموعه‌های ورزشی وجود دارد. یکی از خیره کننده‌ترین ویژگی‌های آن، «گنبد کیهانی» با ارتفاع 130 متر است. این گنبد با پانل‌های شیشه‌ای بزرگش به مسافران اجازه می‌دهد تا در فضای آزاد شناور شوند و به تماشای ستارگان بپردازند.
این کشتی با راکتورهای همجوشی هسته‌ای کار می‌کند، فناوری‌ای که می‌تواند انرژی قابل اعتمادی را برای سفینه فضایی در طول سفر چند نسلی‌اش فراهم کند. سیلندرهای متحدالمرکزی که با سرعت بالا می‌چرخند، گرانش مصنوعی تولید می‌کنند و به مسافران اجازه می‌دهند در محیطی شبیه به زمین زندگی و کار کنند. این سیستم‌ها تضمین می‌کنند که زندگی در کریسالیس تا حد امکان شبیه به زمین باشد و از مشکلات فیزیولوژیکی ناشی از بی‌وزنی جلوگیری شود. این طرح نشان می‌دهد که سفر بین ستاره ای نه تنها یک امکان علمی، بلکه یک هدف مهندسی و اجتماعی قابل دستیابی است.
زندگی در «کشتی نسل»
کشتی به چندین «پوسته» تقسیم شده است که هر کدام وظیفه‌ای خاص برای تضمین رفاه مسافران دارند. یک پوسته به کشاورزی و زیست‌بوم‌ها اختصاص یافته؛ فضاهای حیاتی که برای بازآفرینی محیط‌های متنوع زمین، از جمله جنگل‌های استوایی، جنگل‌های شمالی و بوته‌زارهای خشک طراحی شده‌اند. این زیست‌بوم‌ها برای آماده‌سازی ساکنان برای استعمار نهایی یک سیاره جدید، به ویژه «پروکسیما قنطورس بی» (Proxima Centauri b)، سیاره‌ای که در فاصله چهار سال نوری از زمین قرار دارد، حیاتی هستند.
یکی دیگر از ویژگی‌های کلیدی، بانک ژنتیکی آن است که بذر، جنین و DNA از تمام گونه‌های موجود در کشتی را ذخیره می‌کند. این احتیاط برای حفظ تنوع زیستی زمین برای نسل‌های آینده طراحی شده است. سفینه فضایی همچنین از یک سیستم حلقه بسته برای بازیافت آب و مواد مغذی استفاده کرده و تضمین می‌کند که منابع برای سفر بین ستاره ای پیش رو به دقت مدیریت می‌شوند.
اگر چه تولید غذای گیاهی در کشتی اولویت اصلی محسوب می‌شود، اما فضای محدودی برای حیوانات وجود دارد که البته، عمدتاً برای اهداف زیبایی‌شناختی و تنوع در نظر گرفته شده‌اند و نه برای تولید غذا. پروتئین را می‌توان به صورت مصنوعی تولید کرد که در واقع بینشی آینده‌نگرانه نسبت به فناوری‌های امروز تولید پروتئین‌های آزمایشگاهی است. این شیوه‌های پایدار برای بقا در یک سفر 250 ساله در اعماق فضا بسیار حیاتی هستند. این رویکرد نوآورانه، چالش‌های سفر بین ستاره ای طولانی مدت را به طور موثری حل می‌کند.
چگونه این کشتی 1000 نفر را زنده نگه می‌دارد؟
طرح کریسالیس تنها به بقا محدود نمی‌شود، بلکه به ایجاد یک جامعه پویا در فضای وسیع فضا نیز می‌پردازد. پوسته سوم سفینه فضایی به اقامتگاه‌ها اختصاص یافته و شامل 20 بخش است که حاوی «خانه‌های ماژولار» برای هر یک از 1000 ساکن می‌باشد. این خانه‌های ماژولار فضای شخصی را برای ساکنان فراهم کرده و در عین حال حس وحدت و هدف مشترک را تقویت می‌کنند. ساکنان حتی می‌توانند به دلخواه خود بین بخش‌ها جابجا شوند و یک محیط زندگی سیال و پویا داشته باشند.
فضاهای عمومی نیز بخش حیاتی از زندگی در کریسالیس هستند. پارک‌ها، کتابخانه‌ها و مناطق تفریحی به مسافران این امکان را می‌دهند که در طول سفر طولانی استراحت کرده و سلامت روانی خود را حفظ کنند. علاوه بر این، پنجره‌ها و دیوارهای بزرگ می‌توانند به عنوان نمایشگر عمل کرده، مناظر زمین را شبیه‌سازی و حس ارتباط با سیاره خانه دوردست‌شان را ایجاد کنند.
طراحی کریسالیس بر همبستگی اجتماعی تأکید دارد، با ساختار خانوادگی که به افراد اجازه می‌دهد با اعضای خانواده انتخابی خود زندگی کنند، اما بدون الزامات اخلاقی سفت و سخت. والدینی که فرزند دارند می‌توانند با هم زندگی کنند، اما همچنین این آزادی را خواهند داشت که تصمیم بگیرند آیا می‌خواهند در طول مأموریت به بخش‌های دیگر نقل مکان کنند یا خیر. این انعطاف‌پذیری اجتماعی، سفر بین ستاره ای را به یک تجربه انسانی و نه صرفاً فنی تبدیل می‌کند.
مشاهده کیهان از گنبد کیهانی
شاید جذاب‌ترین جنبه زندگی در کریسالیس، گنبد کیهانی باشد که تنها فضایی است که ساکنان می‌توانند از طریق آن محیط خارجی اعماق فضا را مشاهده کنند. این گنبد شیشه‌ای چشمگیر، نمای پانورامایی از ستارگان را ارائه داده و یک ارتباط بصری با جهان فراتر از کشتی فراهم می‌کند. همچنین، شورای موسوم به «شورای عمومی کریسالیس» هر سال در گنبد کیهانی گرد هم می‌آید و تمام مسافران را برای یک نشست سالانه دور هم جمع می‌کنند. جالب اینجاست که گنبد به سمت عقب، یعنی به سمت مبدأ حرکت کشتی (خورشید و زمین) دید دارد.
این طرح اخیراً در رقابت «پروژه هایپریون» مقام اول را کسب کرد، رقابتی که در آن تیم‌هایی از دانشمندان، مهندسان و معماران موظف شده بودند تا طرحی مفهومی از یک «کشتی نسل» واقع‌گرایانه تولید کنند که بتواند حیات انسان را برای قرن‌ها حفظ نماید. کریسالیس تنها یک طرح نیست، بلکه یک نقشه راه برای آینده بشریت در فراتر از مرزهای زمین است؛ یک گام بلند به سوی تحقق رویای دیرینه سفر بین ستاره ای.
