کاوشگر استقامت ناسا، که به اکتشاف دامنه‌های غبارآلود دهانه جزرو (Jezero) در سیاره سرخ مریخ مشغول است، اخیراً با یک پدیده غیرعادی و بسیار جالب توجه روبرو شده است: یک سنگ عجیب در سطح سیاره سرخ! این سنگ عجیب در مریخ که به رنگ تیره و با زوایای تند و تیز خود به طرز چشمگیری از محیط پیرامونش متمایز است، به سرعت توجه دانشمندان را به خود جلب کرده و به یک معمای جدید در این سیاره اسرارآمیز تبدیل شده است.
تصاویر ارسالی توسط دوربین‌های پیشرفته کاوشگر استقامت، نمایی واضح از این سنگ عجیب در مریخ را به زمین مخابره کرده است، سنگی که در میان خاک‌های روشن و فرسوده مریخ همچون یک اثر هنری منحصربه‌فرد خودنمایی می‌کند.
این سنگ عجیب در مریخ که به طور غیررسمی “تپه جمجمه” (Skull Hill) نامیده شده است، با شکل نامنظم و لبه‌های دندانه‌دار خود، سوالات بی‌شماری را در ذهن محققان برانگیخته است. دانشمندان در تلاش هستند تا منشاء این سنگ عجیب در مریخ را کشف کنند و دریابند که چگونه این قطعه سنگ مرموز در این مکان قرار گرفته است. کاوشگر استقامت این سنگ عجیب در مریخ را در حین پیمایش در منطقه‌ای به نام “بندر آنسون” (Port Anson) واقع در دامنه‌های پایینی تپه “ویچ هازل” (Hazel Hill) یافته است.
این منطقه از نظر زمین‌شناسی یک مرز مهم محسوب می‌شود، یک ناحیه به اصطلاح “تماس” که در آن برون‌زدگی‌های سنگی روشن و تیره به هم می‌رسند و حتی از مدار مریخ نیز قابل مشاهده هستند. در حالی که کاوشگر در طول مسیر خود به ثبت تصاویر و داده‌ها مشغول بود، این سنگ عجیب در مریخ به طور ناگهانی توجه تیم علمی را به خود معطوف کرد.
برخلاف زمین‌های اطراف که عمدتاً روشن و فرسوده به نظر می‌رسند، “تپه جمجمه” یک سنگ عجیب در مریخ با رنگ تیره و حاشیه‌های کاملاً مشخص است که به اصطلاح “سنگ شناور” نامیده می‌شود. این بدان معناست که این سنگ عجیب در مریخ در محل فعلی خود تشکیل نشده است؛ بلکه احتمالاً از نقطه دیگری در مریخ به این مکان منتقل شده است.
نیروهای طبیعی مانند برخوردهای سیارکی یا جریان‌های باستانی مواد مذاب می‌توانند عامل این جابجایی بوده باشند. سطح این سنگ عجیب در مریخ دارای چندین حفره و احتمالاً کره‌هایی کوچک در داخل است که بر جذابیت و رمز و راز آن می‌افزاید. این ویژگی‌های منحصربه‌فرد، این سنگ عجیب در مریخ را به یک هدف تحقیقاتی بسیار مهم برای دانشمندان تبدیل کرده است.
منشأ این سنگ عجیب در مریخ چیست؟
حال، سوال اساسی این است که این سنگ عجیب در مریخ دقیقاً چیست؟ در نگاه اول، “تپه جمجمه” شباهت‌هایی با شهاب‌سنگ‌هایی دارد که کاوشگر کنجکاوی، دیگر مریخ‌نورد ناسا، در مناطق مختلف مریخ یافته است. برخی از شهاب‌سنگ‌ها سرشار از آهن و نیکل هستند که به آن‌ها درخشندگی و چگالی خاصی می‌بخشد.
با این حال، نتایج آزمایش‌های شیمیایی اولیه به دست آمده از ابزار SuperCam کاوشگر استقامت، این نظریه را به طور کامل تأیید نمی‌کند، زیرا ترکیب شیمیایی این سنگ عجیب در مریخ با سنگ‌های فضایی غنی از آهن که قبلاً یافت شده‌اند، متفاوت به نظر می‌رسد. این تفاوت در ترکیبات شیمیایی، فرضیه شهاب‌سنگی بودن این سنگ عجیب در مریخ را با تردید مواجه کرده و دانشمندان را به جستجوی توضیحات دیگری سوق داده است.
احتمال دیگر این است که این سنگ عجیب در مریخ یک سنگ آذرین باشد که از فعالیت‌های آتشفشانی در گذشته‌های دور مریخ شکل گرفته است. مریخ تاریخچه طولانی از فعالیت‌های آتشفشانی دارد و سنگ‌های آذرین می‌توانند بسته به محتوای معدنی خود، طیف وسیعی از رنگ‌ها و بافت‌ها را به نمایش بگذارند. “تپه جمجمه” ممکن است سرشار از عناصری مانند آهن یا منیزیم باشد که می‌تواند رنگ تیره و بافت خاص آن را توجیه کند.
همچنین این احتمال وجود دارد که این سنگ عجیب در مریخ یک قطعه پرتابی باشد؛ قطعه‌ای که در جریان یک رویداد برخوردی باستانی به بیرون پرتاب شده و پس از طی مسافتی در سطح مریخ، در دهانه جزرو فرود آمده است. بررسی دقیق‌تر ترکیب شیمیایی و ساختار داخلی این سنگ عجیب در مریخ می‌تواند به دانشمندان در تشخیص منشاء دقیق آن کمک کند.
درک اینکه این سنگ عجیب در مریخ از چه موادی تشکیل شده و از کجا آمده است، می‌تواند به محققان در کشف زوایای پنهان بیشتری از گذشته مریخ کمک کند. هر سنگ عجیب در مریخ می‌تواند یک فصل بالقوه در تاریخچه زمین‌شناسی این سیاره سرخ باشد، از منشاء آتشفشانی پرشور آن گرفته تا تکامل پر از دهانه‌های برخوردی آن. با مطالعه دقیق این سنگ عجیب در مریخ و سنگ‌های مشابه، دانشمندان امیدوارند تا بتوانند قطعات بیشتری از پازل پیچیده تاریخ زمین‌شناسی مریخ را در کنار هم قرار دهند.
در حالی که کاوشگر استقامت به مطالعه دقیق‌تر این منطقه و جمع‌آوری داده‌های بیشتر ادامه می‌دهد، دانشمندان امیدوارند تا اطلاعات بیشتری به دست آورند که بتواند سرانجام یکی دیگر از معماهای بی‌شمار مریخ را حل کند. تا آن زمان، این سیاره همچنان مکانی پر از شگفتی و اسرار باقی خواهد ماند و هر سنگ عجیب در مریخ یافته شده، دریچه‌ای جدید به سوی درک گذشته و شاید آینده این همسایه دوردست زمین باز می‌کند. این اکتشافات هیجان‌انگیز، نه تنها دانش ما را در مورد مریخ افزایش می‌دهند، بلکه دیدگاه ما را نسبت به احتمال وجود حیات در سایر نقاط کیهان نیز گسترش می‌بخشند.
