آیا در نگاه کردن به چشمان افراد و برقراری ارتباط چشمی دچار مشکل هستید؟ آیا موقع صحبت کردن با دیگران نمی‌دانید به کجا باید نگاه کنید؟ برخی افراد هنگام برقراری ارتباط چشمی به دلایل مختلف دچار اضطراب و ناراحتی می‌شوند طوری که گویی قرار است با نگاه کردن به چشمان دیگران، روح آن‌ها را ببینند. در چنین شرایطی، برخی افراد سعی می‌کنند با نگاه کردن به هر جایی به جز چشم‌ها، این اضطراب و نگرانی خود را سرکوب کنند چون فکر می‌کنند اگر به چشمان طرف مقابل نگاه کنند او روح آن‌ها را خواهد دید. اما چطور می‌توان بدون احساس بد و ناخوشایند، ارتباط چشمی برقرار کرد و عادی به نظر رسید؟ آیا برقراری ارتباط چشمی اهمیت دارد؟ این‌ها سوالاتی است که در این مقاله از دیجی رو به آن‌ها پاسخ خواهیم داد.
آیا برقراری ارتباط چشمی مهم است؟
حتما شما هم شنیده‌اید که می‌گویند:
“چیزی که بیان می‌کنی مهم نیست، این روش بیان تو است که اهمیت دارد.”
بخش اعظم ارتباطات انسانی، غیرکلامی است. طبق مطالعه‌ای که در دانشگاه UCLA انجام شده مشخص شده است که 93 درصد از تاثیر ارتباطات انسانی، هیچ ربطی به کلمات ندارد. چیزی که اهمیت دارد زبان بدن، لحن صدا و البته ارتباط چشمی است. در این میان ارتباط چشمی از اهمیت بیشتری برخوردار است چون ما از طریق چشم‌ها با مردم ارتباط برقرار می‌کنیم. جالب است بدانید روان شناسی به نام آرتور آرون معتقد بود که شما می‌توانید با پرسیدن 36 سوال و نگاه عمیق به چشمان طرف مقابل به مدت 4 دقیقه او را عاشق خود کنید! پس اگر به دنبال دوسنی‌های واقعی و ارتباطات صمیمانه هستید و نمی‌خواهید مکالمات سطحی و معمولی برقرار کنید باید در چشمان افراد نگاه کنید چون طبیعت انسانی به این شکل تکامل یافته است. شما هم انسان هستید پس به ارتباط چشمی نیاز دارید و باید آن را به شکل صحیح و به میزان مناسب انجام دهید.
چه میزان ارتباط چشمی، عادی تلقی می‌شود؟
ارتباط چشمی مثل نمک روی سیب زمینی سرخ کرده است. هر کسی مقدار مشخصی از آن را ترجیح می‌دهد و همه چیز بستگی به موقعیت دارد. اگر نمک سیب زمینی کم باشد، بی‌مزه و خسته کننده خواهد شد مثل گفتگوهایی که بدون ارتباط چشمی برقرار می‌شوند. اگر به چشمان طرف مقابل خود نگاه نکنید هیچ ارتباطی بین شما برقرار نخواهد شد و طرف مقابل حس خواهد کرد که شما به او توجه نمی‌کنید و احساس ناخوشایندی خواهد داشت. در مقابل، نمک بیش از حد نیز، غذا را شور و بدمزه خواهد کرد و شما احتمالا آن را به بیرون تف خواهید کرد! افرادی که بیش از حد ارتباط چشمی برقرار می‌کنند هم همین طور هستند، ترسناک به نظر می‌رسند و هیچ کس دوست ندارد پس از یک بار گفتگو با چنین فردی، مجددا گفتگو با او را تجربه کند.
بنابراین بسیار مهم است که میزان ارتباط چشمی را در حد متعادل و مناسب نگه دارید، نه خیلی کم نه خیلی زیاد. اگر نمی‌دانید چطور باید این میزان را مشخص کنید از سه قانون اصلی زیر پیروی کنید:
- وقتی صحبت می‌کنید در یک سوم زمان، به چشمان طرف مقابل نگاه کنید.
- وقتی به صحبت‌های او گوش می‌کنید در دوسوم زمان، به چشمان او نگاه کنید.
- در مکالمات روزمره، ارتباط چشمی را بیش از سه تا چهار ثانیه طول ندهید.
نکته: به طور کلی خانم‌ها وقتی با دوستان مونث خود صحبت می‌کنند ارتباط چشمی بیشتری برقرار می‌کنند و این ارتباط در میان آقایان و دوستان مذکرشان کمتر است. اما به طور کلی این میزان، به موقعیت و شناختی که از طرف مقابل دارید بستگی دارد.
در موقعیت‌های رمانتیک چه باید کرد؟
در برخی موقعیت‌ها از جمله موقعیت‌های رمانتیک داشتن ارتباط چشمی بیش از حد معمول اشکالی ندارد چون شما در چنین موقعیتی در تلاش هستید تا کسی را که به او علاقمند هستید مجذوب خودتان کنید. در این شرایط هرچه ارتباط چشمی بهتر و بیشتری برقرار کنید نتیجه بهترین هم خواهید گرفت. واضح است که نباید مثل یک ربات، تمام مدت به طرف مقابل خیره شوید بلکه می‌توانید این ارتباط را به مدت 10 تا 15 ثانیه حفظ کنید. طولانی کردن تماس چشمی نوعی تنش مثبت بین شما و طرف مقابل به وجود می‌آورد که کاملا رمانتیک است. البته حس مشترک را نیز در این موارد در نظر بگیرید، زل زدن به یک غریبه در اتوبوس به هیچ وجه رمانتیک نیست بلکه آزاردهنده و حتی ترسناک هم هست. فرقی نمی‌کند شما خانم باشید یا آقا، حتما موقعیت را در نظر بگیرید و متناسب با حس مشترکی که بین خودتان و طرف مقابل دریافت می کنید رفتار کنید.
چطور بر حس ناراحتی و ترس غلبه کنیم؟
اما اگر هنگام برقراری تماس چشمی دچار اضطراب می‌شوید چطور باید بر این ترس و نگرانی غلبه کنید؟ پاسخ این سوال شاید چندان باب میل شما نباشد، ولی شما چاره‌ای جز تمرین کردن ندارید. “حساسیت زدایی گام به گام” اصطلاحی است که دانشمندان برای این مورد ساخته‌اند. حتما می‌پرسید معنای این عبارت چیست؟ یک راه پله بزرگ را تصور کنید، شما در پایین پله‌ها هستید و هرکسی که مشکلی در برقرار تماس چشمی ندارد در بالای پله‌ها قرار گرفته است. شما می‌خواهید به آن بالا برسید، چطور این کار را انجام می‌دهید؟
1- مستقیما از پله پایین به بالاترین پله جهش می‌کنید؟
2- در هر نوبت یکی از پله‌ها را بالا می‌روید؟
پاسخ منطقی برای این سوال، گزینه 2 است. شما با تمرین کردن می‌توانید احساس بد خود را در هنگام نگاه کردن به چشمان افراد، به تدریج از بین ببرید تا راحت‌تر بتوانید ارتباط برقرار کنید. در گام اول شاید حتی نتوانید بیش از یک ثانیه این کار را ادامه دهید، اشکالی ندارد. در این مرحله سعی کنید به نقطه بین دو چشم یا بینی فرد نگاه کنید. اگر خیلی به آن فرد نزدیک نباشید او نمی‌تواند تفاوت را تشخیص دهد. آگاهانه تلاش کنید و هر بار که با کسی صحبت می‌کنید به تدریج از بینی بالاتر بروید و به چشم‌ها نگاه کنید. در هر مرحله مدت زمان ارتباط را افزایش دهید تا به یک میزان معقول و منطقی برسید.
این کار با تمرین آسان‌تر خواهد شد
بله، این کار در ابتدا دشوار است اما با تلاش‌های مستمر شما، به تدریج ساده‌تر خواهد شد و شما دیگر هنگام نگاه کردن به چشمان افراد دچار وحشت نخواهید شد. می‌توانید با یک بازی، این تمرین را برای خودتان جذاب‌تر کنید، سعی کنید تصویر خودتان را که در چشمان طرف مقابل منعکس شده است پیدا کنید. با این کار، شما با تمرکز و دقت بیشتری به چشم‌ها نگاه خواهید کرد و توانایی مکالمه و ارتباط شما قوی‌تر از قبل خواهد شد. شما خیلی زودتر از آن که تصور کنید دیگر نیازی به فکر کردن در مورد میزان ارتباط چشمی و مدت آن، نخواهید داشت و همه چیز به طور طبیعی و خودجوش رخ خواهد داد. این کار به یک عادت مثبت در شما تبدیل خواهد شد و چیزی که قبلا باعث اضطراب شما می‌شد حالا به طور عادی قابل انجام است.
اگر تمرین می‌کنید اما همچنان موفق نیستید…
اما اگر تمرین کردن موثر واقع نشد و شما هنوز هم با نگاه کردن به چشمان دیگران، احساس بدی پیدا می‌کنید باید به دنبال ریشه مشکل خود باشید. ممکن است مشکل شما ناشی از عقده حقارت، کمبود اعتماد به نفس و خودشرمی باشد که مانع از نزدیک شدن به افراد و برقراری ارتباط با آن‌ها می‌شود. پس قبل از هر کاری، مشکلات درونی خود را حل کنید، در صورت نیاز می‌توانید به روانشناس مراجعه کنید و همزمان با درمان این مشکلات، به تمرین ارتباط چشمی هم بپردازید. در هر صورت مطمئن باشید که هیچ مشکلی غیرقابل حل نیست و اگر اراده کنید می‌توانید هر مانعی را از سر راه بردارید.
من چند سالی هست دچار این موضوعم ولی انشالله درست میشه