اگر شما به هر نحوی با ویندوز سر و کار دارید، بی‌شک حداقل یک بار از برنامه‌ی WinRAR استفاده کرده‌اید. RAR که مخفف Roshal Archive است، برای اولین بار در سال 1993 و توسط مهندس روسی، یوجین راشال برای فشرده‌سازی فایل‌ها مورد استفاده قرار گرفت. کمی بعد، نرم افزار WinRAR در سال 1995 عرضه شد و در طی زمان تبدیل به پرطرفدارترین روش فشرده‌سازی فایل‌ها و نگه‌داری آن‌ها تبدیل گشت و درحال حاضر بیش از 500 میلیون کاربر دارد.
اما نکتهای که ممکن است توجه شما را نیز جلب کرده باشد، این است که نرم افزار وین رار در واقع رایگان نبوده و یک Trialware محسوب می‌شود. به این معنی که نصب این برنامه رایگان است، اما پس از اتمام دوره‌ی 40 روزه‌ی آزمایشی، برای ادامه‌ی استفاده از آن شما باید 30 دلار بپردازید. اما اگر به طور مرتب از کامپیوتر خود استفاده می‌کنید، احتمالا متوجه شده‌اید که می‌توانید سال‌ها به استفاده از آن بپردازید و فقط پیامی به شما نمایش داده می‌شود که از شما می‌خواهد این برنامه را خریداری کنید؛ اما اگر خریداری نکنید، هیچ اتفاق خاصی نمی‌افتد و با بستن پنجره‌ی پیام، می‌توانید به استفاده از آن ادامه دهید!
می‌دانیم که بعضی برنامه‌ها به طور کامل رایگان هستند، بعضی دیگر برای نصب از شما پولی نمی‌خواهند و برای استفاده از ویژگی‌های خاصی از شما درخواست پرداخت می‌کنند؛ اما برای استفاده از بعضی دیگر باید به طور کامل هزینه‌ی آن را بپردازید. (البته دسته‌ی چهارمی هم وجود دارد که هم برای نصب از شما پول می‌گیرند، و هم برای ویژگی‌های داخل برنامه! بله، با شما هستیم یوبی‌سافت؛ دقیقا منظورمان Rainbow Six: Siege است!)
اما با همه‌ی این اوصاف، یک دسته‌ی دیگر از نرم افزارها وجود دارند که رایگان نیستند، اما از شما پولی هم درخواست نمی‌کنند! وین رار در این دسته از برنامه‌ها جای می‌گیرد. شاید برای شما سوال باشد که چرا این نرم افزار بعد از 40 روز، دسترسی شما را برای استفاده قطع نمی‌کند. ممکن است فکر کنید که اشتباهی از طرف کمپانی وین‌رار رخ داده و یا باگی وجود دارد که این قضیه را ممکن می‌سازد. اما به هیچ‌وجه موضوع این نیست.
این‌که وین رار بعد از 40 روز هم‌چنان قابل استفاده بوده، دقیقا منعکس کننده‌ی استراتژی شرکت برای ادامه‌ی کار است: این نرم افزار در سال 1995 ساخته شده، و تا به امروز هیچ نرم افزار دیگری نتوانسته جای آن را برای باز کردن فایل‌های فشرده بگیرد. اما وین رار چگونه درآمدزایی می‌کند؟!
این موضوع را با سه دلیل می‌توان توضیح داد. اول این‌که شرکت‌های بزرگ، برای استفاده از این برنامه معمولا پول می‌پردازند؛ چون اگر شما ارائه‌ای داشته باشید، و ناگهان در میان آن پیام درخواست پرداخت وین رار به نمایش درآید، بی‌شک جلوه‌ی خوبی نخواهد داشت! علاوه بر این، موضوعات حقوقی برخی شرکت‌ها آن‌ها را موظف به خرید این برنامه می‌کند.
دومین نکته، این است که وین رار را می‌توان تا حدی یک Honorware دانست؛ یعنی برنامه‌ای که رایگان بوده، و کاربران در صورتی که علاقه داشته باشند می‌توانند هزینه‌ی آن را بپردازند و اگر هم نپردازند مشکلی پیش نمی‌آید.
سومین نکته نیز در برخی ویژگی‌های پیشرفته‌ای که فقط در نسخه‌ی پولی این برنامه می‌توان دید، نهفته است. در حالت عادی، یک کاربر روزمره استفاده‌ای از این ویژگی‌ها ندارد؛ بنابراین، می‌توان تا حدی آن را مثل نرم‌افزارهای فریمیومی همانند اسپاتیفای (Spotify) دانست که استفاده از آن رایگان بوده ولی ویژگی‌های به درد بخور آن پشت دیوار پرداخت درون برنامه‌ای پنهان شده‌اند. البته وین رار به هیچ‌وجه به این شکل نیست؛ زیرا تنها کاربرانی که استفاده‌ی خیلی پیشرفته از این برنامه دارند نیاز به ویژگی‌های پولی آن پیدا می‌کنند.
همان‌طور که گفتیم، بیش از 23 سال از زمان عرضه‌ی وین رار می‌گذرد؛ اگر کمپانی وین رار قرار بود به مشکل مالی بخورد، بی‌شک تا الان این اتفاق افتاده بود.
در پایان نیز از شما دعوت می‌کنیم تا سخنی از آلبرت اینیشتن را در این رابطه مطالعه کنید؛ البته این گفته تنها جنبه‌ی شوخی دارد!
جالبه
لطف دارید جناب امیرحسین 🙂