با شیوع ویروس کرونا در سرتاسر جهان از مردم خواسته شد تا در فاصله 2 متری از یکدیگر قرار بگیرند، دستان خود را مرتب بشویند و از دست زدن به صورت خود خودداری کنند. اما همه ما می‌دانیم که نادیده گرفتن خارش بینی یا بخش‌هایی از صورت تنها گفتنش آسان است و این کار حتی برای متخصصانی هم که از خطرات در شرایط فعلی آگاه هستند اصلا آسان نیست. برای مثال طبق یکی از تحقیقات صورت گرفته در مجله کنترل عفونت آمریکا در سال 2015، دانشجویان دانشکده پزشکی که در زمینه پیشگیری از بیماری‌های عفونی آموزش دیده بودند، به طور میانگین در طول یک سخنرانی 23 بار در ساعت صورت خود را لمس می‌کردند! واقعا چرا لمس نکردن صورتمان اینقدر کار مشکلی است؟
روانشناس مطرحی به نام کوین چاپمن (Kevin Chapman) که بنیانگذار و مدیر مرکز اضطراب و اختلالات مربوطه در کنتاکی است، در این زمینه می‌گوید: “دست زدن به صورت یکی از رایج‌ترین عادت‌های موجود میان تمام انسان‌ها است.” همیشه به ما آموزش داده شده است تا به نوعی صورت خود را با آرایش کردن، مسواک زدن، استفاده از نخ دندان، اصلاح صورت و غیره لمس کنیم. البته بسیاری از این موارد مانند مالش چشم‌ها در یک فروشگاه مواد غذایی پر از میکروب خیلی عمدی نیستند و گاهی ممکن است فرد اصلا متوجه اینگونه حرکات خود نشود.
در واقع این تمایلات تنها به واسطه تکرار مکرر رخ نمی‌دهند بلکه می‌توانند دلایل دیگری همچون داشتن ظاهری مناسب در تمام اوقات داشته باشند. طبق گفته چاپمن:
این یکی از عادات ماست که اطمینان حاصل کنیم چهره ما همیشه حالت مناسبی دارد. به عنوان مثال چسبیدن تکه‌های غذا در اطراف دهان می‌تواند نشان دهنده کم دقتی یک فرد نسبت به ظاهرش باشد. لمس کردن صورت به افراد اجازه می‌دهد تا ظاهر خود را تنظیم كنند و همچنین به دیگران نشان دهند كه افراد خودآگاهی هستند.
اگرچه لمس کردن صورت برای بسیاری از افراد عادتی معمول به حساب می‌آید، اما این عادت در افرادی که دچار اضطراب هستند وخیم‌تر بوده و شدت بیشتری دارد. طبق گفته چاپمن: بسیاری از افراد ممکن است برای مدیریت استرس و عصبانیت رفتارهای متناوبی مانند تمیز کردن ناخن یا کشیدن موهای خود را انجام دهند و این امور می‌توانند در زندگی روزمره فرد اختلال ایجاد کنند تا جایی که فرد احساس شرمندگی کرده و خود را انسان ضعیفی قلمداد می‌کند. براساس یک مطالعه در سال 2014 که نتایج آن در مجله تحقیقات مغز منتشر شده، هنگامی که افراد استرس نسبتاً خفیفی دارند ممکن است با لمس صورت خود بتوانند تاحدودی آرام شوند.
به گفته مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، خوشبختانه لمس کردن صورت اصلی‌ترین راه آلوده شدن افراد به ویروس کرونا نیست، با این وجود توصیه می‌شود که بینی، دهان و چشم خود را لمس نکنید زیرا ویروس بدین طریق نیز گسترش می‌یابد و اگر یک سطح آلوده را لمس کردید به یاد داشته باشید که دستان خود را حتما با آب و صابون بشویید و یا از ضدعفونی کننده‌های دست استفاده کنید.
چاپمن همچنین معتقد است: وقتی مردم به صورت آگانه تصمیم می‌گیرند به صورت خود دست نزنند، ممکن است این کار را مکرر انجام دهند؛ مانند اینکه به شخصی بگویید هرگز یک فیل صورتی را در ذهن خود تصور نکند و آن فرد دقیقاً در همان لحظه یک فیل صورتی در ذهن خود تصور می‌کند! برای ترک این عادت سعی کنید نسبت به مواقعی که ممکن است صورت خود را لمس کنید آگاهی پیدا کنید، اما اگر به هر حال ناخواسته صورت خود را لمس کردید، هرگزخود را تنبیه و سرزنش نکنید. به مرور و با افزایش آگاهی خود می‌توانید این عادت را تا حد بسیار زیادی ترک کرده و بر آن مسلط شوید پس انتظار نداشته باشید بتوانبد به یکباره آن را کنار بگذارید.
