روز گذشته، در تاریخ 9 اسفند ماه، دانشگاه علوم پزشکی ایران میزبان یک نشست خبری با نام بازگشت سبز با موضوع پساب ها و پسماند های بیمارستانی بود. در این نشست که با حضور دکتر کوهپایه زاده، ریاست دانشگاه علوم پزشکی ایران، دکتر امید پورنیک مدیر مرکز رشد، دکتر متولیان، معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه و همچنن اصحاب رسانه برگزار شد، برای اولین بار از استارتاپ ها و علاقه مندان به این حوزه دعوت به عمل آمد تا ایده های خود را در زمینه استفاده از پسماند های بیمارستانی با حمایت مستفیم دانشگاه علوم پزشکی ارائه دهند.
در ابتدای این نشست خبری، دکتر کوهپایه زاده رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایران به ایراد سخن پرداخت و چنین گفت:
روزانه در بیمارستان ها مواد موثر و ارزشمندی را از دست میدهیم و غیر علمی با این پسماندها برخورد می‌شود. انجام اقدامات ملی در خصوص پساب ها و پسماند های بیمارستانی یکی از دغدغه های مهم تمامی مدیران بیمارستانی می باشد که با یک نگاه استراتژیک به پساب های بیمارستانی با توجه به بحران آب می توان از هدر رفت منابع جلوگیری کنیم.
ایده های متنوعی در سطح دنیا وجود داره که در سطح ملی و بین المللی در حال کار هستند که در نظر داریم در این رویداد از تفکرات و اقدامات بهره ورانه حمایت نمائیم. کمک به محیط زیست در خصوص بازیافت پساب های بیمارستانی از دغدغه های دانشگاه علوم پزشکی ایران است.
این رویداد فرصت خوبیست که از تفکر دانشمندان جوانمان در زمینه پسماندهای بیمارستانی به نحوی ارزشمند استفاده کنیم و مطمئناً بسیاری از این تفکرات می تواند به نتیجه برسد و با توجه به تکنولوژی هایی که امروزه وجود دارد، می‌توان نتایج ارزشمندی حاصل نمود و بایستی از این فرصت یک بهره وری مناسب به همراه خلق ثروت ایجاد کرد.
نقش دانشگاه ها در این موضوع بسیار مهم است و این موضوع بایستی از سوی جامعه علمی دیده شود چرا که بسیاری بر این باورند که این قبیل اقدامات مربوط به شهرداری و محیط زیست می باشد. این درحالی است که موضوع بازیافت یک چالش چند بخشی است و اگر بتوان در بیمارستان ها پسماند کمتری تولید نمائیم و یا پسماند بیمارستانی کم خطر تولید نمائیم، متعاقباً سیستم هایی مانند شهرداری ها و محیط زیست نیز بر روی امحاء آنها اقداماتی با اطمینان بالاتری انجام دهند و اگر قرار شود که مواد بیمارستانی امحاء و یا بازیافت شود، همکاری گروهی علمی در این خصوص نیاز است.
در دانشگاه علوم پزشکی ایران با همکاری معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه این حرکت آغاز شده است و امیدواریم که بتوانیم اقدامات مناسبی در این خصوص با برگزاری رویداد بازگشت سبز با همکاری دیگر دانشگاه های علوم پزشکی، غیر علوم پزشکی و همچنین بخش های خصوصی محقق شود تا بتوان اقدامات ارزشمندی را در سطح ملی با همگرایی های مشترک انجام دهیم و این رویداد شروعی باشد برای افزایش توجه به این موضوع و همکاری های مشترک در خصوص بازیافت پسماند های بیمارستانی.
این قبیل رویداد ها و موضوعات بین بخشی می تواند به گسترش علم و دانش و همه گیر شدن این دانش در سطح ملی کمک کننده باشد و دانشگاه علوم پزشکی ایران در این مسیر سعی کرده است تا پیش قدم باشد و دست یاری را به سمت صاحب نظران، نوآوران، افراد خلاق و تمامی کسانی که می توانند در این زمینه به کمک کشور بیایند دراز می کند و دانشگاه علوم پزشکی ایران زمینه را برای این افراد فراهم می آورد تا بتوانند به مدیریت پسماند های بیمارستانی رو بیاورند، چرا که روزانه مقادیر بسیار زیادی پسماند بیمارستانی در کشور تولید می شود و دانشگاه علوم پزشکی ایران با دارا بودن 10 بیمارستان دولتی و 50 بیمارستان خصوصی تحت پوشش خود که بخش بزرگی از بیمارستان های سطح تهران را شامل می شود را به عنوان پیشرو و پیش قدم در این راه با شرکت در این رویداد ارزشمند همراهی نمایند تا بتوان این تفکر را در سطح کشور نهادینه نمائیم.
با توجه به وجود استارت آپ هایی در حوزه مدیریت پسماند، در حال حاضر پسماند ها در بیمارستان ها به خوبی مدیریت نمی شود و همچنان نتوانسته اند اثرات قابل توجه و ملموسی را در بیمارستان ها داشته باشند و بیمارستان ها این استقبال و رقبت را دارند که در خصوص گسترش این قبیل استارت آپ ها منابع مالی احصاء نمایند و بتوانند با بازیافت مواد برای خود و بیمارستان ها خلق ثروت نمایند و در اقتصاد سلامت نیز نقش داشته باشند. برای مثال روزانه مقادیر بیشماری از مواد قابل بازیافت مانند مواد فلزی مانند ایمپلنت های اورتوپدی (پیچ ها و پلاک ها) و مواد پلیمری مانند کیسه های سِرُم و متعلقات آن در بیمارستان ها استفاده می شود و همگی قابلیت بازیافت را دارند. ایمپلنت های اورتوپدی که دارای ارزش مالی بسیار زیادی می باشد و میلیون ها تومان برای خرید آن هم بیمار و صنعت بیمه تحت فشار قرار می گیرد و می توان با یک برنامه صحیح و بجا این مواد ارزشمند را بازیافت نمود. در کنار این موضوع پساب های بیمارستانی نیز دارای اهمیت است که روزانه مقادیر بسیار زیادی از این ماده ارزشمند را از دست میدهیم. قطعا فعالیت استارت آپ ها در این حوزه بسیار ارزشمند است، اما بنظر می رسد که این موضوع همچنان قوت پیدا نکرده است و ناکافی است و بایستی برای این موضوع استارت آپ های توانمند با خلاقیت و تفکر نوآورانه پا به این عرصه بگذارند. قطعا برگزاری رویداد بازگشت سبز می تواند فرصت بسیار خوبی برای شکل گیری این قبیل استارت آپ ها در بستر فناوری دانشگاه علوم پزشکی ایران باشد. در شرایط کنونی کشور که درگیر ویروس کرونا شده، اهمیت توجه به فناوری های مدیریت پسماند اهمیت دو چندانی پیدا می کند که می تواند ارتباط مستقیمی با کنترل آلودگی ها داشته باشد.
از لحاظ قانونی پسماند های بیمارستانی از هرنوع بایستی امحاء گردد که این قانون موجب شده است در دانشگاه علوم پزشکی ایران و دیگر دانشگاه ها برنامه نظام مندی برای بازیافت مواد بیمارستانی با ارزش بالا وجود نداشته باشد. اما در خصوص مدیریت پساب های بیمارستانی اقدامات خوبی صورت گرفته است و بازیافت تجهیزات پزشکی از این زنجیره بخاطر موانع قانونی مغفول مانده است. دانشگاه علوم پزشکی ایران قطعاً در نظر دارند در بستر این رویداد از ایده ها و خلاقیت جوانان و متخصصان این حوزه در قالب استارتآپ ها و شرکت ها حمایت نماید تا با استفاده از یک خرد جمعی به حل این چالش ها در این رویداد با دید فناورانه برود. هدف دانشگاه علوم پزشکی ایران این است که تهدیدی به نام پسماند را تبدیل به ارزش افزوده نماید. کشور ایران در خصوص تولید ضایعات و پسماند وضعیت مناسبی را ندارد که همین موضوع برای بیمارستان ها نیز صادق است که برگزاری چنین رویداد هایی با نگاه به کنترل پسماند و مدیریت آن اهمیت بیشتری پیدا می نماید.
یکی از مشکلات کنونی در خصوص کرونا ویروس می توان دید که در کنار چالش های ایجاد شده این ویروس، دفع زباله ها و پسماند های آن مانند ماسک ها، دستکش ها، لباس ها که بایستی هر چند ساعت یکبار تعویض شوند از اهمیت بالایی برخوردار است که بایستی مدیریت پسماند آن به درستی انجام شود. چرا که اگر به درستی در این خصوص اقدام نشود، نه تنها کمکی به محیط زیست نکرده ایم، بلکه داریم آلاینده های بیشتری را به محیط زیست اضافه می نمائیم.
دانشگاه علوم پزشکی ایران برنامه های ملی در خصوص پسماند های بیمارستانی در حال اجرا دارد و پروژه های دیگری نیز در دست اقدام دارد و قطعاً در خصوص پسماند های قابل بازیافت پزشکی استراتژی ویژه ای این دانشگاه در آینده خواهد داشت. دانشگاه علوم پزشکی ایران قصد دارد از این زنجیره مغفول مانده در مدیریت پسماند ارزش افزوده های ارزشمندی از بعد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ایجاد نماید که این رویداد فرصت مناسبی را برای سیاستگذران، علاقه مندان و مدیران کشور فراهم خواهد کرد تا بتوان نسبت به مدیریت بهینه پسماند های بیمارستانی اقدامات مناسبی با خلاقیت و فناوری صورت گیرد.
قطعا این مسیر راه طولانی در پیش دارد و بایستی برای آن برنامه ریزی های کلان صورت پذیرد تا بتوان با تداوم این قبیل رویداد ها نتیجه مورد نظر و تجدید نظر در قوانین صورت پذیرد.
از مزیت های بسیار مهمی که برای استارت اپ های حوزه بازیافت تجهیزات پزشکی و بیمارستانی می توانند با همکاری دانشگاه علوم پزشکی ایران داشته باشد، این است که دانشگاه بیمارستان های خود را در اختیار این شرکت های فناور قرار می دهد تا بتوانند چالش های زیست محیطی ناشی از پساب ها و مواد بیمارستانی غیر عفونی و عفونی را حل نمایند.
یکی از دغدغه های مهم دانشگاه علوم پزشکی ایران همکاری با سازمان های مردم نهاد است که همواره دغدغه های محیط زیستی بسیار زیادی را دارند که پسماند های بیمارستانی نیز از مهمترین چالش های آنها بوده است. در این خصوص دانشگاه علوم پزشکی ایران قطعا با مشارکت طلبی سازمان های مردم نهاد می تواند این فرهنگ را سریع تر گسترش دهد و از طریق سازمان های مردم نهاد این اتفاق نافذ تر خواهد بود به گونه ای که بسیار از این اتفاقات فرهنگ سازی بدون همیاری این سازمان ها موفقیتی را در پی نخواهند داشت.
کشور ایران نیاز به یک هم افزایی گسترده در این راه دارد و تمامی سازمان های تابعه وزارت بهداشت، محیط زیست، شهرداری ها، دانشگاه ها و سازمان های مردم نهاد بایستی به سهم خود برای بهبود پسماند های بیمارستانی هم قدم شوند تا از زاویه های مختلف مانند اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی بتوان از منابع ارزشمند موجود در پسماند های بیمارستانی بهتر بهره برد و منافع آن به جامعه نیز برسد.
در آخر آقای دکتر کوهپایه زاده رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایران مقدم تمامی علاقه مندان این حوزه اعم از عموم جامعه، فناوران، دانشگاهیان، دانشجویان و استارت اپ های موفق را برای شرکت در این رویداد گرامی داشتند و از آنها برای شرکت در این رویداد مهم دعوت نمودند.
در ادامه دکتر متولیان معاون تخقیقات و فناوری نیز چنین گفت»
رویداد بازگشت سبز یک رویداد استارت آپی است که دانشگاه علوم پزشکی ایران مجری این رویداد برای اولین بار در سطح کشور با محوریت بازیافت تجهیزات پزشکی غیر عفونی می باشد. در سطح شهر تهران بیش از 7000 مرکز درمانی که در بین آن 160 بیمارستان است که روزانه این بیمارستان ها بیش از 100 تن زباله تولید می نمایند که هموراه در خصوص نحوه امحاء و بازیافت آن چالش های گسترده ای وجود داشته است که خود بیمارستان ها وظیفه بی خطر سازی آنها را نیز بر عهده دارند. با برگزاری این رویداد دانشگاه از تمامی نوآوران و افرادی که صاحب نظر هستند و ایده های خلاقانه در این زمینه دارند دعوت می کند تا با حضور در این رویداد بتوانند مشکلات این حوزه را با نگاه فناورانه حل و رفع نمایند. بیمارستان ها روزانه صدها میلیون تومان برای امحاء زباله های بیمارستانی هزینه می کنند که یک بار هزینه ای سنگینی را برای بیمارستان ها ایجاد میکند که با بهره گیری از ایده های خلاقانه و نوآورانه استارت آپ ها می توانند بار مالی را از روی دوش بیمارستان ها بردارند.
در آخر دکتر امید پورنیک مدیری توسعه فناوری سلامت بیان داشت:
رویداد بازگشت سبز یک رویداد تفکرانه است که دارای اثر بسیار مثبتی بر روی جامعه می باشد. دانشگاه علوم پزشکی ایران صرفاً قصد برگزاری یک رویداد متداول را ندارد و قصد دارد یک نوع تفکر را برای جامعه و متخصصان رقم بزند. چرا که این موضوع کمتر به آن پرداخته شده است و جوانب آن تاکنون به مقدار کافی و درخوری به آن پرداخته نشده است. در این راستا دانشگاه علوم پزشکی ایران قصد دارد به این تفکر بپردازد و این رویداد شروعی بر این تفکر می باشد. این رویداد یک تفکر ایده بازار است که به دنبال ایده های نو و تفکرات نو در زمینه بازیافت تجهیزات بیمارستانی غیر عفونی است. قصد داریم این مشکلات را با جامعه و متخصصین در میان بگذاریم و از آنها کمک بطلبیم و با کمک آنها دست در دست یکدیگر مشکلات را حل نمائیم و برای آن راهکار داشته باشیم.
در این رویداد کسانی که پیش تر در این حوزه فعالیت نموده اند را قصد داریم مجال و فرصتی دهیم تا بتوانند خلاقیت های خود را در زمینه پسماند های غیر عفونی بیمارستانی مانند تحهیزات پزشکی بکار گیرند که هم بیشتر دیده شوند و هم اینکه بتوانند در کنار ما قرار گیرند و هم بتوانند مشکلات دانشگاه را حل نمایند. همچنین در نظر داریم از کسانی که قصد حرکت در این مسیر دارند حمایت نمائیم که هم کمکی شود برای دانشگاه علوم پزشکی ایران و هم اینکه بتوانیم در سطح کشور حرکت جدیدی را در این خصوص رقم بزنیم و بتوانیم شرایطی را ایجاد نمایئم که خلق ثروت و ارزش برای جامعه و کشور باشد.
مقوله بازیافت یک چالش در کل دنیاست و نه تنها کشور ایران که چگونه بتوان زباله های بیمارستانی را کاهش داد و یا از تولید آنها جلوگیری نمود. در تمام دنیا توجه ویژه ای بر روی زباله های بیمارستانی وجود دارد که در کشور ما هم این موضوع مستثنی نمی باشد و در کشور ما به آن کمتر توجه شده است. این رویداد فرصت خوبی است تا بتوان برای خلق ارزش و ارزش افزوده از زباله های بیمارستانی غیر عفونی ایجاد نمود و در طبع آن از تولید ضایعات جلوگیری نمود.
در این رویداد فناورانه (بازگشت سبز) افراد، شرکت ها و تیم هایی که بتوانند ایده های جذاب و علمی و عملیاتی ارائه دهند و بتواند مشکلات این حوزه را حل نماید را حمایت می نمائیم و آنها را در مرکز رشد و نوآوری دانشگاه علوم پزشکی ایران پذیرش خواهیم نمود و امکان استقرار را به آنها ارائه خواهیم کرد و خود دانشگاه به شرط پاس کردن الزامات لازم بعنوان یکی از مشتریان آنها خواهد بود.
